thận, bạn có thể quyết định hiến tặng cho anh ấy một trong hai quả thận của
mình. Vấn đề là khi các bác sĩ thực hiện các xét nghiệm với bạn và anh trai
của bạn, họ có thể thấy rằng thận của bạn không tương thích - rằng quả thận
đó không “hợp” với anh ấy. Anh trai của bạn phải tiếp tục chờ đợi một quả
thận tương thích xuất hiện. Giả sử có một bệnh nhân khác và một người hiến
tặng khác mà bạn hoàn toàn không biết cũng ở trong tình trạng tương tự.
Điều gì sẽ xảy ra nếu thận của bạn phù hợp với bệnh nhân kia và người hiến
tặng khác đó phù hợp với anh trai bạn? Chắc chắn hoán đổi vị trí sẽ là một ý
tưởng tốt, phải không? Đây là điểm mấu chốt trong giải pháp của Roth. Đó
là một phiên bản của một tình huống kinh tế cơ bản: nếu tôi có cá và muốn
phô mai và bạn có phô mai và muốn cá thì chúng ta có thể trao đổi hàng hóa
của mình, từ đó cả hai đều được lợi. Vấn đề là, thật khó để tìm thấy nhau, đó
là lý do tại sao chúng ta sử dụng tiền: tôi bán cá của tôi với giá 3 bảng và sau
đó đi mua một ít phô mai.
Roth thiết kế một hệ thống cho phép trao đổi thận thuận lợi mà không
xảy ra việc tiền trao tay. Điều đầu tiên là lập ra một cơ sở dữ liệu về những
người hiến thận và bệnh nhân cần ghép thận. Cơ sở dữ liệu được sử dụng để
tìm ra những quả thận phù hợp và để trao đổi chúng. Với toán cao cấp và lập
trình máy tính, Roth đã có thể tính toán các chuỗi trao đổi phức tạp giữa
bệnh nhân và người hiến tặng, giúp tìm thấy thận phù hợp cho nhiều bệnh
nhân hơn trước. Phương pháp của ông đã được sử dụng để tạo ra Chương
trình Trao đổi thận của New England hoạt động trên mười bốn trung tâm cấy
ghép thận ở New England, Hoa Kỳ. Hàng ngàn bệnh nhân đã nhận được
thận, họ sẽ không thể có thận nếu không có chương trình ấy.
Hệ thống của Roth cho thấy kinh tế học có thể đem lại sự khác biệt lớn
nhường nào đến cuộc sống của con người. Đây cũng là ví dụ về một loại
hình kinh tế học khác. Cho đến nay, chúng ta đã nghĩ về kinh tế học như là
việc mô tả cách nền kinh tế hoạt động và đánh giá nó hoạt động tốt đến đâu.
Các nhà kinh tế học như Roth đi xa hơn: họ sử dụng các lý thuyết kinh tế
học để tạo ra những bộ phận mới của nền kinh tế ngoài kia, trong thế giới
thực. Mặc dù không liên quan đến việc mua và bán, trao đổi thận giống như
một thị trường trên phương diện nó cho phép mọi người trao đổi vật phẩm
