họ, điều này không chính xác. Vào đầu thế kỷ 20, các nền kinh tế hàng
đầu của châu Âu đang phát triển, và chủ nghĩa tư bản trở nên mạnh mẽ
hơn bao giờ hết. Dòng tiền của Anh chảy sang các quốc gia khác không
phải vì các nhà tư bản trốn chạy khỏi một nền kinh tế đang đi xuống
nơi mà họ không thể bán hàng hóa của mình - mà là vì nền kinh tế đang
vận hành quá tốt. Công nghệ mới tạo ra của cải cho phép các doanh
nhân đầu tư trên phạm vi toàn thế giới. Ví dụ, sự tăng trưởng của
đường sắt ở Anh tạo ra lợi nhuận mà các doanh nhân đường sắt dùng
để đầu tư ra nước ngoài. Và mặc dù chiến tranh và chủ nghĩa thực dân
chắc chắn bị ràng buộc với kinh tế - trong cuộc đấu tranh về thương
mại và giành nguyên liệu thô - chúng cũng được liên kết với những ham
muốn khác, chẳng hạn như quyền lực và địa vị.
Trong thế kỷ 20, từ “chủ nghĩa đế quốc” biến thành một sự xúc
phạm, một điều mà những người theo chủ nghĩa xã hội đã cáo buộc các
nhà tư bản thối nát đang thực hiện. Các nhà kinh tế học thường quan
tâm đến việc bảo vệ chủ nghĩa tư bản và vì thế đối với họ chủ nghĩa đế
quốc đã trở thành một từ nhơ bẩn, không thực sự là một thứ gì đó được
chấp nhận trong vốn từ vựng của họ. Sau này, một nhóm các nhà kinh
tế học bất thường đã hồi sinh ý tưởng này như là một phần của một lý
thuyết mới về chủ nghĩa tư bản (xem Chương 26).
Một vài năm sau khi chiến tranh bắt đầu, Lenin đã quay trở lại
Nga dưới vỏ bọc ngụy trang và dẫn đầu một cuộc cách mạng thành lập
nhà nước cộng sản đầu tiên trên thế giới, lấy cảm hứng từ những ý
tưởng của Karl Marx. Quốc gia mới, Liên bang Xô viết, là quốc gia lớn
nhất trên thế giới và tự gọi mình là kẻ thù của chủ nghĩa đế quốc. Sau
đó trong thế kỷ 20, nhân dân các nước thuộc địa quanh châu Phi và
châu Á đã chiến đấu chống lại sự thống trị của đế quốc. Họ đã tổ chức
các cuộc nổi dậy và khởi nghĩa và cuối cùng đã giành lại quyền kiểm
soát chính trị quốc gia. Những quốc gia ấy được gọi là các nước “đang
phát triển” bởi vì họ vẫn còn đang ở giai đoạn đầu của việc xây dựng
nền kinh tế (xem Chương 22). Và khi họ giành quyền kiểm soát, họ đã
