Nguyễn Huy Tưởng
Lũy Hoa
Phần I
Hồ Gươm, bờ Hàng Trống, phía gần quận Công an. Quá trưa một ngày
cuối tháng 12- 1946. Trời u ám như một buổi chiều sắp có cơn giông. Gió
thổi giá buốt. Lá vàng phủ dày thảm cỏ và lối đi, lả tả bay trên mặt nước hồ
chau lại. Thân một cây cổ thụ dán một tờ giấy trắng, có một hàng chữ viết
tay: "Thanh niên thề sống chết với Thủ đô". Lá rụng rào rào. Người thưa
thớt, phần lớn là đàn ông. Thấp thoáng dưới rặng cây, còn sót lại mấy tà áo
màu phụ nữ. Người nào cũng có vẻ lo âu. Họ nhìn trước nhìn sau. Tụm lại
thì thầm rồi lại tản nhanh, xem đồng hồ. Dáng đi vội vã như tìm một nơi ẩn
náu. Một ông già Tàu bán phá-xang, không khách, lủi thủi đi, đầu cúi, tay
vòng trước ngực. Một chú bé bán báo nhảy nhót, tiếng rao lanh lảnh:
-Báo Cứu quốc ơ! Báo Sự thật ơ!
-Quân Pháp hạ tối hậu thư, tám giờ tối nay đòi giải tán tự vệ, đòi giữ quyền
trị an ơ!
-Thanh niên Hà Nội sẵn sàng đợi lệnh Chính phủ ơ! Đi bên cạnh chú bé
bán báo là một chú bé đánh giày. Cứ mỗi lần chú bé bán báo rao xong một
câu, chú bé đánh giày lại đệm:
-Híp híp hơ! Thua Đức hàng Nhật ơ! Híp híp ơ! Chú bé đánh giày người
loắt choắt, mắt nhanh và láu lỉnh. Nó mặc quần đùi, áo sơ-mi người lớn, có
lẽ của một anh bộ đội nào cho. Đầu nó đội mũ dạ tàng. Một tay xách hòm
xi, một tay cầm súng cao su. Nó nhìn về phía nhà Ta-véc Roay-an. Cái áp
phích lớn hình nước Việt Nam với hàng chữ: "The Vietnam for the
Vietnamese" vẫn dựng sừng sững ở đầu phố Tràng Tiền. Trong nhà Ta-vec
Roay- an, bọn sĩ quan Pháp đang ồn ào ăn uống. ở Hàng Khay, chỗ hiệu
bán thuốc, một toán lính mũ đỏ đang mắc dây điện thoại dã chiến. Đứa giơ
súng lục, đứa dao găm, ra hiệu cắt cổ mấy người Việt Nam đang đi bên này.
Chú bé đánh giầy đang ngắm lá cờ bay trên Tháp Rùa. Trông thấy bọn mũ
đỏ hăm dọa người mình, chú quắc mắt, giương súng cao su, lấy thế như bắn
vào bọn Pháp ở Hàng Khay. Tiếng rao của chú bé bán báo:
-Báo Cứu quốc ơ! nguyễn huy tưởng đá hoa Chú bé đánh giầy đệm:
