Nga thế kỉ mười chín đã mê hoặc mọi người dân Việt trên đất nước Lê-nin,
biến Hà Nội thành bảo tàng đặc biệt chỉ của riêng mình. Từ trong va li hay
thùng hàng biển, dưới dạng họa báo hay phiên bản, người đàn bà xa lạ đã
xuất hiện ở hầu hết phòng khách Hà Nội những năm tám mươi trong mọi
hình thức sáng tạo của ngành thủ công mỹ nghệ nội địa: thảm cói, thảm
đay, tơ tằm, mành trúc, tranh lụa, truyền thần, sơn dầu, khắc gốm, khảm
trai, sơn mài. Sự ngưỡng mộ của Bình đối với Người đàn bà xa lạ không
phải vì đấy là bức tranh nước ngoài duy nhất anh được biết mà vì trong một
chuyến xuất ngoại, Bình tình cờ ngồi cạnh một giáo sư đại học Mỹ Thuật
Yết Kiêu và được làm học trò duy nhất cho bài giảng có đề tài là cặp mắt
của Người đàn bà xa lạ. Buổi phụ đạo nghệ thuật kéo dài mười sáu tiếng trừ
hai tiếng nghỉ ở Băng Cốc, ba tiếng cho ba bữa ăn, sáu tiếng cho giấc ngủ
nối hai châu lục và một tiếng rưỡi cho sự hồi hộp lần đầu tiên được đến
Paris. Sau này, có lần hai vợ chồng tham gia trò chơi truyền hình, MC đặt
câu hỏi: đàn ông thích cái gì nhất trên khuôn mặt phụ nữ, Bình trả lời
không ngần ngại rằng đôi mắt, lại nói thêm thế giới tình cảm của người đàn
bà thể hiện ở đấy chứ không phải ở môi, ngực hay cơ quan sinh dục. Khán
giả vỗ tay như sấm. Bình nghiêm giọng nói câu cuối cùng: đôi mắt đồng
nghĩa với cá tính. Tất nhiên Bình đạt điểm tuyệt đối, lại còn được cộng
thêm điểm câu trả lời được khán giả yêu thích. Hai vợ chồng mang về nhà
một cái bìa lịch in hình Người đàn bà xa lạ, bọc pô-li-ét-xì-te, chịu được độ
ẩm rất cao của Hà Nội. MC lúc trao giải thưởng, nhắc đi nhắc lại một câu
rằng thủ công mỹ nghệ đang nhường bước cho công nghiệp in ấn. Đấy
cũng là lần duy nhất từ khi quen Bình cho đến tận ba mươi lăm năm sau
này, Phượng thấy chồng mình có khả năng lãng mạn. Cô không biết gì về
buổi phụ đạo nghệ thuật ấy, cũng như từ “cá tính” tuyệt chiêu, mà nói
chung cô không biết nhiều thứ trong cuộc sống của Bình, chẳng hạn như
đêm nay, ở Maxim 3, chồng cô lách tới nhà vệ sinh thì ba chục khách đã
làm thành mười lăm hàng khác nhau. Bình cố không động đậy. Nửa phút
sau anh mếu máo nhận ra rằng nếu cứ tiếp tục đứng cạnh ba cái hố xí bệt
thì một phần tư lọ nước hoa, dù là made in France đi nữa, cũng sẽ bị vô
hiệu hóa hoàn toàn. Thế là không lau nước mắt, anh nói vội: xin lỗi, cho