Bạn muốn viết văn ?
Nếu viết tình yêu, tựa đề nhất định phải bắt đầu bằng “Chuyện tình kể” như
hai nhà văn đương thời danh tiếng nhất Việt Nam. Đừng nên coi thường
chữ “kể”, nó cho người ta dốc bầu tâm sự như dốc nước khỏi chai. Kỷ niệm
ơi kỷ niệm, có người Việt nào không tôn thờ kỷ niệm ? Ngay trong cái tựa
đó, tùy thẩm mỹ mà sẽ thêm “trong nắng chiều” “lúc mưa khuya” mộng mơ
Tự lực văn đoàn, hoặc “trước bình minh” “buổi ban mai” hồn nhiên hiện
thực xã hội chủ nghĩa. Sau đó, bạn sẽ chia nhân vật thành hai tuyến thiện và
ác, đương nhiên nhân vật tốt phải là tấm gương cho độc giả soi vào. Còn
nếu muốn tỏ ra sắc sảo hơn, bạn có thể làm như nhà văn nam danh tiếng :
ác tí ti thiện tí ti. Hãy để cho nhân vật nữ bị em chồng hiếp, bố chồng nhìn
trộm khi tắm, đừng kể lể gì về những khoái cảm hay giận dữ của cô ta, mà
cho cô thốt lên lời đức hạnh : “Khổ chứ. Nhục lắm. Nhưng thương lắm”. Sẽ
có nhà phê bình ví cô với Đức mẹ đồng trinh cho mà xem ! Cho đến năm
2001, mọi cuộc tranh luận sôi nổi nhất của văn học Việt, chính thống hay
không chính thống, đều luẩn quẩn ở cái Tâm : cả người đọc lẫn người viết
ai cũng lo nó không cạnh tranh nổi môn luân lý học. Cuộc bút chiến Trí
thức/Phản trí thức vượt trùng dương, sau một hồi náo nhiệt, cũng bị cái
Tâm cho xí xóa hòa cả làng.
Về câu chữ, chỗ nào cần thương cảm ắt phải có nước mắt, lá mà rơi thì
đương nhiên phải xào xạc. Nhịp điệu thì lúc nhặt lúc khoan, lên xuống tuỳ
cảm hứng. Đôi lúc nên xen kẽ vài đoạn thơ, gọi nôm na là “tiếng nói vô
thức”. Bạn cũng cần có vài xen kiếm hiệp cho thêm ly kỳ, kiểu cưỡi ngựa
bắn súng hay công an đuổi bắt tù vượt ngục, hay cả hai. Nếu có chút ngoại
lai nữa thì tuyệt : Tây bắc này, Cali này, hứng lên có thể cho cô gái Mèo
khóc ở Ba lê hoa lệ. Cuối cùng xin đừng quên những câu giầu tính suy tư
như “Tình yêu đấy là một hung thần” hay “Về bản chất đàn bà đứng về
phía trật tự... Không có trật tự nào dung được tình yêu to lớn”. Bí quyết là
làm thế nào cho người đọc phải cảm thấy ở tận cùng văn bạn là nỗi cô đơn,
sự trải đời, khả năng yêu thương và đau đớn, là con người viết hoa ! Họ
