Jung Chang và Jon Halliday
Mao: The Unknown Story
Chương 55
Tháng 5-1972 bác sĩ khám phá Chu Ân Lai bị ung thư bọng đái. Họ báo
cáo chuyện này cho Mao, và ông ra lệnh không được cho ai hay, kể cả Chu
và vợ. Lý do Mao đưa ra là Chu đã già (74 tuổi) và yếu tim, không chịu
được giải phẫu. Thế nhưng Mao còn già hơn thì sao (Mao 78 tuổi) mà có
đầy đủ bác sĩ và phẫu thuật túc trực 24 trên 24.
Khi Chu bắt đầu nghi ngờ là mình bị ung thư là lúc Mao bắt Chu phải tự
phê về những lỗi lầm mình làm trong quá khứ. Và Chu đã ngoan ngoãn làm
theo lệnh Mao nhưng ông vẩn không được khám bệnh. Mãi tới năm 1973,
khi Chu đi tiểu ra máu, Chu mới được đưa đi bệnh viện khám, nhưng với
điều kiện là chỉ được khám thôi, chứ chưa được chữa. Người bác sĩ khám
bệnh nhận thấy là Chu phải mổ ngay, không thể chờ đợi được nếu muốn
cứu sống Chu, nên đã tự ý mổ lấy bứu ra. Mao bị đặt trong sự đã rồi, nhưng
lúc ấy Mao đang vui vì vừa lèo lái Nixon được theo ý mình, nên đành chấp
nhận mà không làm khó dễ người bác sĩ.
Ngày 22-6-1973 Brezhnev và Nixon ký hiệp ước đề phòng chiến tranh
nguyên tử, Mao bị hất ra rìa. Mao đổ lỗi cho Chu và bắt ông phải tự nhận là
kẻ xét lại. Tồi tệ hơn, những hứa hẹn của Kissinger không được thực hiện
hay thực hiện chậm chạp (Mỹ vẫn chưa bình thường hóa quan hệ với TQ và
cũng chưa có một hành động gì giúp TQ phát triển vũ khí nguyên tử), Mao
cũng đổ lỗi cho Chu, dù thực ra những chuyện này hoàn toàn do hoàn cảnh
đang xảy ra ở Mỹ: Nixon đang lúng túng vì vụ Watergate nổ lớn, cuối cùng
ông phải từ chức.
Bịnh tình Chu càng ngày càng tệ hại: mỗi lần đi tiểu ông đều bị ra máu, nên
phải được truyền máu một tuần hai lần. Có lần đang được truyền máu thì có
giấy gửi tới đòi ông trình diện ngay, bác sĩ xin trì hoãn 20 phút mà không
