Jung Chang và Jon Halliday
Mao: The Unknown Story
Chương 44
Tháng 4-1961 Lưu Thiếu Kỳ có dịp về quê và mắt thấy tai nghe những sự
thật đang xảy ra cho người dân TQ do chính sách của "Bước tiến nhảy vọt"
mà ông góp sức. Ông xin lỗi dân làng, ông nói: "Tôi rất xúc động chứng
kiến bà con của tôi đang sống quá cực khổ. Tôi thấy phải có trách nhiệm đã
làm cho bà con đau khổ, và tôi xin lỗi". Khi trở về Bắc Kinh ông đã hết sức
vận động với Mao để rút chỉ tiêu thu mua gạo của dân xuống, nhờ thế số
nạn nhân chết vì đói năm 1961 chỉ còn phân nửa năm trước (dù vẫn còn
khoảng gần 12 triệu).
Cũng năm này ĐCSTQ sẽ có phiên họp đảng nên Mao e sợ sẽ mất phiếu.
Mặc dù đã đổ thừa nạn đói xảy ra do cán bộ cấp dưới làm sai, và Liên xô đã
góp phần phá huỷ kinh tế TQ, Mao phải giả bộ là ông sẽ không ăn thịt nữa,
dù thực tế thực đơn của ông vẫn đầy đủ 7 món: hải sản, gà, vịt, heo, cừu, bò
và cháo. Dư biết là những trò giả bộ của mình không thể nào giúp ông giữ
được ghế chủ tịch, Mao bày ra một kế khác: đại hội đảng sẽ không có bỏ
phiếu.
Tháng 1-1962 bảy ngàn đảng viên kéo về Bắc Kinh họp đại hội đảng. Mao
sắp xếp cho các đảng viên có hai tuần để đọc báo cáo mà trước đó đã được
thảo luận ở tổ. Tại cuộc họp tổ, đại biểu nào ương ngạnh muốn đặt vấn đề
đều bị đe doạ. Đại hội sẽ kết thúc với bài nói chuyện sau cùng của Lưu
Thiếu Kỳ vào ngày bế mạc 27-12. Mao không ngờ Lưu không đọc bản tổng
kết mà Mao đã duyệt trước mà công khai đặt vấn đề dân chúng thiếu ăn,
thiếu mặc đều vì chính sách sai lầm của Mao. Ông nói: "Bước tiến nhảy vọt
chỉ là một bước thụt lùi vĩ đại". Ông kêu gọi các đại biểu hãy dũng cảm
phân tách Bước tiến nhảy vọt, và đặt câu hỏi TQ có nên xóa bỏ công xã và
chương trình kỹ nghệ hoá không.
