này. Tuyên ngôn viết “Liên Xô đứng đầu, nhưng trong hội nghị
Mao là trung tâm”.
Mỗi buổi họp kết thúc, Mao đứng dậy mọi người mới đứng dậy,
và họ đứng yên chờ Mao đi trước. Đó là điều Khrusev không chịu
nổi. Chuyến đi này khiến Mao rất hài lòng, cảm thấy lãnh tụ Phong
trào cộng sản quốc tế trong tương lai chẳng thể là ai khác ngoài
ông ta. Vấn đề là kinh tế Trung Quốc khiến Mao lực bất tòng tâm,
xem ra không thể phát triển kinh tế theo con đường thông thường,
thế là Mao nghĩ ra con đường mới là “Đại tiến vọt”.
Trong cuộc luận chiến sau đó, không phải Liên Xô hiếp đáp
Trung Quốc, Khrusev ức hiếp Mao Trạch Đông, mà do Mao cố
tình gây ra, nhằm giành giật vị trí minh chủ Phong trào cộng sản
quốc tế. Do cần Mao Trạch Đông ủng hộ, trong quan hệ với Trung
Quốc, Khrusev đã không tỏ thái độ kẻ cả như Stalin trước đây, mà
thận trọng khiêm nhường, có gì trục trặc liền giải quyết qua con
đường hiệp thương.
Khrusev đã từ bỏ một số đòi hỏi của Stalin đối với Trung Quốc,
như đưa Tân Cương và khu Đông Bắc Trung Quốc vào phạm vi
ảnh hưởng của Liên Xô, áp đặt công ty hợp doanh không bình
dẳng. Ông cử chuyên gia sang giúp Trung Quốc phát triển vũ khí
hạt nhân và công nghiệp quân sự. Tám tháng sau cuộc gặp gỡ
Moskva, “tuần trăng luật” Xô-Trung lên đến tột đỉnh, rồi bắt đầu
xấu đi, kể từ chuyến thăm Trung Quốc của Khrusev.
Ngày 31-7-1958, Khrusev tới Bắc Kinh. Mao Trạch Đông bất
chấp mọi lễ nghi ngoại giao tối thiểu, bố trí hội đàm với nhà lãnh
đạo Liên Xô ngay cạnh bể bơi riêng trong Trung Nam Hải. Khi
được mời vào, Khrusev thấy Mao mặc quần tắm, khoác khăn tắm,
nhàn nhã hút thuốc lá, giống như Quốc vương Roma gặp sứ thần
