Trung ương giao cho Hồ Bắc năm 1958, đại diện Tỉnh uỷ nói chỉ
làm được 10 triệu, nhiều nhất là 11 triệu tấn. Mao tỏ ra đau lòng,
nói ông ta “có lỗi với nhân dân”.
Nhưng Mao là con người rất phức tạp và nhiều mâu thuẫn, chỉ ít
ngày sau, ông không còn là Mao Trạch Đông trên đoàn tàu ở ga
Hiếu Cảm nữa. Trong 8 tháng từ 11-1958 đến tháng 6-1959, Mao
triệu tập Hội nghị Trung ương 6 và Hội nghị Trung ương 7 khoá 8,
các Hội nghị Trịnh Châu, Vũ Xương, Thượng Hải. Tổng hợp
những phát biểu của Mao tại các cuộc họp trên, có 5 điểm chính:
1. Quan hệ giữa 9 ngón tay và 1 ngón tay (9 ngón đúng, chỉ có 1
ngón sai). Đông đảo quần chúng tận mắt thấy năm 1958 đã thu
thành tích vĩ đại, vấn đề chỉ là chế độ sở hữu của công xã đi quá xa
một chút.
2. Sai lầm của “một ngón tay” là điều không tránh khỏi trung
phong trào quần chúng.
Dựng tấm lá chắn “phong tráo quần chúng”, Mao đã lảng tránh
trách nhiệm của mình.
3. Với tư thế nhà lý luận mác xít, Mao chỉ đạo cán bộ và nhân
dân cả nước uốn nắn những lệch lạc nóng vội.
4. Giải thích sự cần thiết phải cưỡng chế mấy chục triệu người
làm gang thép.
5. Không cho nêu ý kiến khác đối với nhà ăn tập thể, ăn không
phải trả tiền.
Trong một loạt hội nghị do Mao đích thân chủ trì nói trên, nhận
thức của phần lớn các uỷ viên Bộ Chính trị, uỷ viên Trung ương,
Bí thư tỉnh uỷ bị gò trong khuôn khổ “9 ngón tay và một ngón
tay”, không dám nhích ra ngoài một bước. Chỉ có Bành Đức Hoài
nói lên nỗi cực khổ và tâm nguyện của nhân dân.
