- Thưa cậu ! Tôi ở cõi Đông-Á đã có phần lâu năm,
tưởng văn-chương trong vũ-trụ chả ai bằng tôi, danh giá
cũng chả ai hơn tôi nữa, mà cái ơn huệ tôi đằm thắm tự cổ
dĩ lai chắc là nghìn muôn năm sau tôi giữ được phần quí
mến và vinh hiển, lại may đâu gặp cậu sang chơi miền Âu-
lạc, cõng dắt bọn con tiên cháu rồng, tôi cũng lấy làm mừng
riêng cho dân nước lắm ; tưởng là tôi với cậu, cậu với tôi,
không ngờ đâu nhân tình thế thái, người đời tham thanh
chuộng lạ ra lòng có mới mà nới cũ ngay, nên cái danh giá
của tôi ngày một kém đi, thấy khi thầy khi tớ xem thường
xem khinh.
- Không phải thế cậu ạ ! Tôi xem sách nho thấy có câu :
tri kỷ giả hi 知 ⼰ 者 希 , cậu phải biết thế mới được. Không
phải vì tôi sang đây mà làm mất cái giá-trị của cậu đâu, cậu
phải biết như cậu trước cũng đem cái văn-minh của nước
Tầu mà khai hóa cho con nhà Việt-Nam, tôi bây giờ cũng
đem cái văn-minh của châu Âu mà thay đổi cái tính tình cho
dân Bách-Việt, là chủ ý ta chỉ muốn đem một tấm văn-minh
Âu và một tấm văn-minh Tầu dùm lại mà khai hóa cho dân
Bách-Việt ngày được rộng thêm đường giáo-dục, trí-dục và
đức-dục, tiến hóa lên một bậc văn-minh lừng lẫy trong cõi
Á-đông này thì còn gì quí hóa hơn nữa. Bởi vì người đời
không nghĩ một cách sâu xa, tấc lòng vơ vẩn, cho cậu là
một người quen thuộc văn-chương cũ càng, nên ra giáng
gần chùa gọi bụt đó mà. Thấy tôi là người lạ lùng, văn-
chương mới mẻ, vả chăng tôi cũng có ít tài riêng khéo lạ,
nên ai nấy say mê mùi đó mà chuộng tôi, yêu tôi và quí
trọng tôi vô chừng ; như buổi đời biết nghĩ ra một cách bảo
