bị đày v...v... thành ra nhân dân trong xã hội ấy lúc nào cũng nơm nớp lo sợ,
không biết ai là bạn là thù, mất hẳn sinh thú ở đời, thật trái với lời nói thiên
đường ở cõi trần.
Trong những lời tuyên truyền của Việt Minh, thấy luôn luôn nói nào là
hạnh phúc, nào là tự do, bình đẳng, mà sự thật thì trái ngược tất cả. Những
lối họ dùng là nói dối, đánh lừa cướp bóc, giết hại tàn phá, không kiêng dè
gì cả, miễn làm cho người ta mắc lừa hay sợ mà theo mình là được. Xem
như lúc đầu Việt Minh tuyên truyền rầm rĩ lên rằng: "Nước Việt Nam đã
được các nước Ðồng Minh cho hoàn toàn độc lập, và dân được tha hết các
thứ thuế". Thôi thì chỗ dân gian nghe nói thế chạy ùa ùa theo. Sau chẳng
thấy độc lập đâu cả và dân lại phải đóng góp nặng hơn trước. Khi Việt
Minh đã nắm quyền binh rồi, lại định các ngạch thuế, có người hỏi họ: "Sao
trước kia các ông bảo tha hết các thứ thuế rồi kia mà?" Họ trả lời: "Ấy
trước nói tha thuế, nhưng bây giờ chính phủ cần có thuế để làm mọi việc".
Nói thế thì uy tín của chính phủ để đâủ
Cái thủ đoạn của Việt Minh là dùng mọi cách bạo ngược, tàn nhẫn, giả
dối, lừa đảo để cho được việc trong một lúc. Ngay như họ đối với Việt Nam
Quốc dân đảng nay nói là đoàn kết, mai nói đoàn kết, nhưng họ vẫn đánh
úp, vẫn bao vây cho tuyệt lương thực. Khi họ đánh được thì giết phá, đánh
không được thì lại đoàn kết, rồi cách ngày lại đánh phá. Dân tình thấy thế
thật là ngao ngán chán nản, nhưng chỉ ngấm ngầm trong bụng mà không
dám nói ra. Nên dân gian thường có câu "nói như Vẹm". Vẹm là do hai chữ
Việt Minh viết tắt V M, đọc nhanh mà thành ra.
Chính phủ Việt Minh đối với ông Bảo Ðại rất là đơn bạc, nhưng bề ngoài
vẫn làm ra bộ thân thiện. Họ để ông ở nhà của viên đốc lý Hà Nội ở trước,
song đồ đạc không có; chỗ nằm ngủ, đến cái mùng ông cũng phải đi mượn.
Cơm nước thì họ cử một người hào phú trù liệu cho ông. Song mỗi khi ông
đến chỗ dân chúng, nhân dân rất hoan nghinh và các phái viên ngoại quốc
như Tàu và Mỹ rất kính trọng và thường chú ý đến ông.
