TIỂU SỬ HAMVAS BÉLA
(1897-1968)
Nhà triết học, nhà văn hiện đại lớn nhất của Hungary
Hamvas Béla sinh ngày 23.03.1897 tại Eperjes (nay thuộc Slovakia) trong
một gia đình Thiên Chúa giáo. Năm 1898 vì nghề nghiệp của cha, gia đình
ông chuyển đến Bratislava.
Năm 1915, sau khi tốt nghiệp trung học, Hamvas Béla tình nguyện gia
nhập quân đội, sau một năm, bị thương, ông trở về nhà và bắt đầu đọc Kant,
Rimbaud, Dostoiepxki, Schopenhauert, nhưng trước hết ông đọc Nietzsche.
Thời kì này ông viết trong tập tiểu luận Patmosz như sau:
...Tác phẩm Phê phán thời gian của Kierkegaard rơi vào tay tôi.
Không xã hội, không nhà nước, không thi ca, không tư tưởng,
không tôn giáo, những gì hư hỏng và đầy rẫy dối trá. Đúng vậy,
tôi nghĩ. Nhưng điều này cần phải bắt đầu từ một khi nào đấy. Tôi
bắt đầu đi tìm chấm đen này. Hạt nguyên tử, hay sự dối trá đầu
tiên...
Tôi quay trở lại từ giữa thế kỉ trước đến cách mạng Pháp, đến
thời kì ánh sáng, đến chủ nghĩa duy lí, từ thời trung cổ đến những
người Hi Lạp, đến những người Heber, Ai Cập, đến người mông
muội. Sự khủng hoảng đâu đâu tôi cũng bắt gặp, nhưng sự khủng
hoảng còn nói lên một cái gì đó sâu sắc hơn. Chấm đen này còn ở
phía trước, phía trước nữa. Tôi đã vấp phải lỗi lầm đặc thù của
