o O o
Ông Văn Hiến thấp bé loắt choắt sùm sụp cái mũ cối, quai kéo sít cằm,
mắt ve đỏ đọc, râu ria tua tủa, lịch bịch cái xa cốt da to như cái quạt nan, hai
cẳng chân lắt nhắt đi đi lại lại vẻ bất an, chốc chốc lại đảo mắt ra con đường
huyện rải cấp phối.
Tiếng trống ếch của đội thiếu nhi Na Ẩng mờ mờ tỏ tỏ trong sương sớm
giờ đã hiện lên thành từng nhịp rõ rành. Tờ rành! Tờ rành!... Tuýt tuy tuýt!
Tuýt tuy tuýt!... Dân quân du kích huyện lỵ áo chàm bụng thắt dây da to
bản, quần gon, chỉnh tề súng CKC khoác vai, rầm rập theo tiếng còi điểm
nhịp đang từ ngoài xa tiến vào. Bãi đất chênh chênh dốc ở đầu thôn Na Ẳng
lúc này nghìn nghịt bóng người. Người từ tám xã thượng huyện được huy
động dồn về đây từ lúc còn tối đất. Một ngày hội lớn chứ đâu có phải là
ngày bình thường! Ai cũng trang điểm tơ tuốt. Người Pa Dí, nhận ra ngay
nhờ chiếc mũ cao vống như ông công ông táo. Trai Hà Nhì quấn khăn đen
vành to. Các bà Dao đỏ thu lu cái khăn quấn tròn như cái chõ trên đầu. Mấy
anh Mông cổ xập xệ giây xích đính khóa bảo mệnh, tay ôm cây khèn bè,
chân lậm dậm như chân họa mi trong lồng. Khói thuốc lào bay từng dải lơ
vơ ở nơi các cụụ tập.
- Ơ, sao chưa thấy con máy cày lên nhỉ?
- Này, tôi đã một lần ngồi trong bụng nó rồi. Nó đưa tôi đi họp ở Mường
Thông. Ui da! Đến nơi là ra khỏi bụng nó, là tôi chạy liền. Hốt quá!
Nghe tiếng mấy cụ già xì xầm, ông Văn Hiến đang đi liễn sững lại.
- Pa lèn cố tỉ! Bà con anh em à! Không gọi cái máy cày là con. Tuy là nó
có giống con ngựa, con trâu. Nó có hai con mắt. Có bốn bánh xe. Nhưng nó
là cái máy. Nó không ăn cỏ. Nó ăn xăng dầu. Nó khỏe gấp mấy chục lần
con ngựa, con trâu. Nó là con trâu sắt!
- Ai dà... Con trâu sắt!
