CHƯƠNG 5
ARISTOTELES: LÝ TƯỞNG CỦA
SỰ THÀNH TỰU NHÂN TÍNH
Cuộc đời và Sự nghiệp của Aristoteles
Aristoteles (384 − 322 TCN) sống vào thế hệ kế tiếp Platon và trải
qua phần lớn cuộc đời tại Athena, do vậy bối cảnh lịch sử ngắn gọn
được mô tả tại chương 4 về Platon cũng có thể ứng dụng vào chương
này cho Aristoteles. Ông nhập Viện Hàn lâm của Platon khi mười bảy
tuổi, và ảnh hưởng của Platon trên tư tưởng của ông cũng rõ rệt. Mặc
dầu cảm kích sâu đậm bởi các quan điểm của thầy mình, Aristoteles
vẫn có khả năng phê phán những quan điểm đó trong những điều quan
trọng (đó là một tương quan lý tưởng giữa thầy và trò trong lĩnh vực
triết học).
Aristoteles bỏ Athena vào năm 347, có lẽ vì những lý do chính trị,
và trong một ít năm ông là gia sư cho một sinh viên trẻ tuổi sau này
trở nên danh tiếng có tên là Alexander đại đế, người chinh phục thế
giới (nhưng đã tỏ ra ít dấu hiệu là đã học được từ một bậc thầy hàn
lâm như thế!). Aristoteles đến từ một gia đình y khoa, và ông đã làm
những nghiên cứu rộng rãi về cấu trúc của thú vật và cây cỏ. Kinh
nghiệm về công việc khoa học thực nghiệm này đã được cho thấy
trong các thư văn của ông; mặc dầu có tính cách trừu tượng, nhưng
chúng cũng biểu lộ một tinh thần có tính tại thế khi so sánh với
khuynh hướng siêu việt của Platon. Aristoteles trở lại Athena vào năm
335 và thành lập Vườn Giảng đường Lykeion tiếp nối truyền thống
