Êlidơ đã im lặng, và đến lượt Hoàng Hậu kể câu chuyện cuối cùng. Với
vẻ duyên dáng rất phụ nữ của nàng, Păngpinê lên tiếng:
- Các bạn gái cao quý ạ, khi trời thanh trong thì các vì sao là đồ trang sức
của trời; về mùa xuân, hoa lá trang sức của các đồng cỏ xanh; cũng như thế,
nhừng lời nói hay là đồ trang sức của những cuộc sum họp vui vẻ và trò
chuyện thú vị. Những lời ấy vốn ngắn gọn, thường là cái biệt tài của phụ nữ
chúng ta. Những lời nói dài, trừ trường hợp bắt buộc không tránh được, ở
miệng chúng ta nghe chướng tai hơn là ở miệng đàn ông. Vậy mà ngày nay
có được nhiều bà, tôi với chị, hỏi có còn được dù chỉ một người có thể hiểu
một trong những câu nói dí dỏm ấy, hoặc hiểu được rồi, mà biết đối đáp lại
không? Thật xấu hổ cho chúng ta và cho các bạn đương thời của chúng ta!
Than ôi! Cái trí tuệ trước kia ở trong các bà nội chúng ta bây giờ chuyển cả
vào sự trang điểm. Một bà mặc thứ vải sặc sỡ nhất, kẻ nhiều sọc nhất, hoa
hoét nhất, vẫn tưởng mình được quý trọng và danh giá hơn bất cứ ai. Bà
không nghĩ rằng, nếu người ta phủ lên một con lừa những đồ trang hoàng
ấy, nó sẽ mang chúng trên mình được nhiều hơn bất cứ ai trong chị em ta,
vậy mà nó vẫn chỉ có được sự tôn trọng người ta dành cho giống lừa thôi.
Nói như vậy tôi thấy xấu hổ, vì tôi không thể chê trách người khác, mà
không chê trách cả chính mình, tuy trang điểm như thế lòe loẹt, sặc sỡ, các
bà cứ trơ trơ, câm lặng như tượng đá, và khi trả lời những câu người ta hỏi
thì chẳng thà các bà cứ im đi còn hơn, và hơn rất nhiều. Họ làm ra bộ tin
rằng bằng cách không biết giữ vai trò của mình giữa phụ nữ và những đàn
ông hay tán tỉnh là tỏ ra mình có phẩm cách trong sạch. Họ gọi sự ngốc
nghếch của họ là đoan chính, như thể ngoài người đàn bà nói chuyện với cô
hầu, chị thợ giặt, chị làm bánh thì không làm gì có phụ nữ đoan chính.
Song, nếu tạo hóa, như những người như vậy tin tưởng, chia sẻ ý nghĩ ấy,
thì nó sẽ tìm ra một cách khác để hạn chế tật nói huyên thuyên của họ. Đã
đành về mặt ăn nói, cũng như về mọi mặt, phải xét đến thời gian, nơi chốn
và người nói chuyện với mình. Khi nghĩ rằng một lời dí dỏm sẽ làm cho
người khác xấu hổ, người ta có thể đã không lượng sức mình so với sức của
đối thủ, và tự cảm thấy sự xấu hổ mà mình hy vọng gán cho người khác.
