Tô My nói: "Chúng cháu chỉ muốn tìm hiểu một chút thôi, mọi người đừng
hiểu lầm."
Cả nhóm các cụ già đều bật cười, chẳng ai thừa nhận, có lẽ họ không lấy gì
làm thích thú lắm với chủ đề này. Từng người từng người một đứng dậy,
gập chiếc ghế của mình lại rồi bỏ đi, cuối cùng chỉ còn lại ông cụ đang ngồi
đọc sách. Giáo sư Lương tự mình lăn xe lăn lại bắt chuyện. Lúc đầu chỉ là
vài ba câu về cuốn "Tam quốc", rồi sau đó giáo sư gợi chuyện để cụ ông kể
về mười năm "hào kiệt" của mình.
"Thời đó, tôi còn ở nước ngoài. Anh kể cho chúng tôi nghe về thời ấy đi,
cũng coi như cho lớp trẻ có hội tìm hiểu." Giáo sư Lương gợi mở.
Cụ ông đọc sách mơ màng nhớ lại những kí ức xưa cũ, thở dài cảm khải,
kể: "Năm 1957, tôi bị đánh sang cánh tả, rồi bị tống về lao động ở dưới
nông trường. Tôi móc bùn đắp tường nhà, từ năm 1957 đến năm 1978, tôi
đi làm suốt 21 năm công việc này. Những bức tường tôi đắp lên đi đâu cả
rồi? Cứ đắp lên rồi lại đập đổ, cứ đắp lên rồi lại đập đổ, liên tục như thế,
không bao giờ ngừng nghỉ. Họ chỉ có một mục đích duy nhất, đó là bắt
chúng tôi làm việc, làm việc đến khi mệt nhọc, hết sức mà tự chết đi."
"Sao lại có kiểu hành hạ đó cơ chứ?" Tô My bức xúc nói.
"Những người trẻ tuổi như các cô các cậu làm sao biết được cái khổ cực của
thời đó. Chỉ vì lỡ dẫm phải một tờ báo, cũng có thể bị đem ra đấu tố, đánh
đập. Chỉ vì trong lúc đọc thơ chẳng may vô tình đánh một quả bĩnh, thì coi
như đã mắc phải trọng tội rồi. Chỉ vì treo một bức tranh ở đầu giường, cũng
sẽ bị coi là phản cách mạng, cha mẹ của người đó sẽ phải thay nhau tát vào
mặt vợ hoặc chồng mình. Mông cậu to, thì sẽ được quy kết là xuất thân con
nhà địa chủ, và thế là lại một phen đấu tố và đòn roi."
"Những điều đó đều là thật sao?" Tô My có vẻ không dám tin vào những gì
mình vừa nghe thấy.
"Rất nhiều người đều biết những việc thế này, chỉ có điều họ không muốn
nói. Trong sân lễ đường của thành phố Vũ Môn có một gian nhà nhỏ màu
