Hoàng chính là một đoạn trong Đại Đường Tây Vực ký, hơn nữa tại mặt sau
của một trang giấy vị tăng còn đề tên và ngôi chùa xuất gia của mình. Ông
chắc được sự cổ vũ của ngài Huyền Trang, sau đó thỉnh về một quyển Đại
Đường Tây Vực ký để làm chỉ nam, bắt đầu cho chặng đường triều thánh
của mình. Nhưng không biết nguyên nhân gì sau khi đến Đôn Hoàng ông
không tiếp tục hành trình, và quyển kinh này cũng được lưu lại trong động
kinh tạng Đôn Hoàng. Nghe nói kinh sách trong động kinh tạng và các
tranh cuộn đều do chùa Tam Giới đương thời thu thập tại khu Mạc Cao.
Tôi có thể tưởng tượng đến thời kỳ phong trào Huyền Trang. Phật giáo
vào đời Đường dường như là quốc giáo, một vị cao tăng như ngài đương
nhiên được mọi người kính ngưỡng, một nhân vật hiểu biết nhiều. Chính vì
vậy mà ngài nhanh chóng được cùng đức Phật, Bồ tát và các thiên thần
cùng xuất hiện trên bích họa tại khu Mạc Cao, nhận sự lễ bái của tín chúng
và chư tăng, là tấm gương cho người sau.
Anh Họa cho tôi biết trước khi tác phẩm truyền thế Tây Du ký của Ngô
Thừa Ân vào đời Minh ra đời, khu Dụ Lâm phía đông Đôn Hoàng 170 km
đã xuất hiện bích họa Huyền Trang Tây du, một cảnh trong những bích họa
là ngài Huyền Trang đang đứng trước dòng sông cuồn cuộn, bên cạnh là
Tôn Ngộ Không tay dắt bạch mã, mở to mắt dường như nghĩ cách đưa sư
phụ qua sông. Không biết cuối cùng ngài Huyền Trang có được rùa già
giúp đỡ qua sông, sau đó quăng kinh sách khổ nhọc kiếm được xuống dòng
nước, như trong Tây Du ký không nữa. Lời anh Họa khiến tôi nhớ đã đọc
một quyển du ký của một giáo sĩ người Pháp trên con đường tơ lụa. Vào
năm 1930, ông ta đến Đôn Hoàng, cũng như những khách du lịch khác ông
đến khấn nguyện nơi ngôi miếu mà Vương đạo sĩ xây thờ ngài Huyền
Trang. “Mỗi người triều thánh đều thắp một nén nhang trước miếu để cầu
nguyện ngài Huyền Trang phù hộ họ bình an.” Giống như ngài Huyền
Trang khi xưa khấn nguyện Quan Âm Bồ tát trợ giúp và cổ vũ, người đời
sau đã xem ngài như thần minh, cái vinh dự này chắc ngài không hề nghĩ
tới.
