“Không, không”- ông lắc đầu. “Lúc nhỏ, gia đình nghèo phải xin ăn qua
ngày. Tối về nghỉ trong cái động ở cửa thành, tôi thường bị rét run ngủ
không được, có khi tỉnh giấc lại thấy bên cạnh mình là thi thể bị đông cứng.
Về sau, bố mẹ tôi bị chết vì đói, chú tôi ngay cả mấy người con ruột của
mình còn nuôi không nổi, mới đem tôi bỏ ngoài cửa chùa, để chư tăng nhận
tôi vào nuôi. Từ lúc đó, tôi ít nhất cũng có cơm ăn, có nơi che mưa che
nắng, tôi như sống lại. Sau giải phóng, cuộc đời tôi khá hơn.”
“Thế nhưng chư tăng bị nhiều nạn như vậy, lẽ nào không khổ sao?”
“Chúng tôi thật sự cũng khổ, đức Phật từng dạy, đời người là khổ. Nhưng
then chốt là thấy được khổ. Đối với tôi, không có cơm ăn mới là khổ. Khi
vào chùa, tôi không còn bị đói, nên không thể nói tôi bị nhiều cái khổ.”
Trước khi tạm biệt, tôi hỏi ông câu cuối: “Hiện tại đã được tự do tín
ngưỡng, ông có muốn trở lại chùa không?” Không chút do dự, ông trả lời:
“Vợ tôi bao năm nay đã cực khổ chăm sóc tôi. Đức Phật dạy nên đồng tình
với tất cả chúng sinh. Bây giờ bà ta đã già, tôi nên chăm sóc lại, tôi làm sao
có thể bỏ bà ta được. Nếu ngay cả với bà cũng không cảm thông, thì nói gì
đến phổ độ chúng sinh chứ?”- ông Đoàn nhìn bà, xong nói tiếp: “Như bà
mất trước, tôi sẽ trở về lại chùa, sống hết cuộc đời còn lại, nếu như có ngôi
chùa nào chịu nhận.” Nghe lời này, bà Đoàn dường như mỉm cười.
Đêm đến, từ cửa sổ phòng trọ nhìn sang tháp Đại Nhạn. Ông Đoàn giờ
này chắc cũng đang ngồi thiền hay tụng kinh. Tôi vốn muốn hỏi ông những
vấn đề liên quan tới ngài Huyền Trang, Pháp Tướng tông và những bộ kinh
ngài thỉnh từ Ấn Độ về, nhưng tôi không hỏi. Ngược lại những gì từng trải
qua của ông khiến tôi suy nghĩ rất nhiều. Chùa chiền có thể bị phá, nhưng
ngôi chùa trong lòng ông không ai có thể xâm phạm được. Trong một căn
nhà nhỏ, ông âm thầm kiên trì thực hiện tín ngưỡng của mình, không vật gì
có thể dao động được ông. Với ông, đại thiên thế giới là thiền đường. Tuy
không còn mặc pháp phục, nhưng dưới mắt tôi, ông vẫn là vị chân tu.
Ngày thứ hai, tôi lại đến dưới chân tháp Đại Nhạn, muốn nhìn kỹ nó.
Trong chùa ồn ào, đều là du khách. Chỉ có khu rừng nhỏ bên phải tháp còn
có không khí chùa. Bên hàng cây là một dãy tháp xá lợi. Ban đầu tháp được
