tay, hò hét điên cuồng, họ châm lửa đốt hết thảy, ngọn lửa cháy suốt cả
đêm.
Tháp Đại Nhạn được bảo tồn, thế nhưng các tự Viện không có vận may
như vậy. Đầu năm 1950, toàn quốc có khoảng 20 vạn ngôi tự Viện, thế
nhưng hết đợt vận động chính trị này đến đợt vận động chính trị khác, rất
nhiều tự Viện bị đập phá, hoặc bị trưng dụng thành trường học, công
xưởng, nhà ở, Viện bảo tàng... Đợi cho hồng vệ binh hoàn thành sứ mệnh
của họ, những ngôi chùa ít tổn hại còn sót lại chưa đầy 100 ngôi. Bắc Kinh
từng có hơn 100 ngôi, giờ chỉ còn năm ngôi giao lại cho chúng tăng quản
lý. Ba ngôi chùa ở quê ngoại cũng bị dỡ, nông dân lấy gạch về cất chuồng
heo và nhà ở. Theo sự tổn thất của chùa chiền, rất nhiều lịch sử văn hoá của
chúng ta cũng theo đó mà ra đi. Cho đến khi nó không còn tồn tại nữa, thì
chúng ta mới biết đến giá trị của nó.
Thế nhưng, ông Đoàn không nuối tiếc như tôi. “Tuy tháp Đại Nhạn vẫn
còn, nhưng cũng có ngày nó sẽ hoại diệt. Không có gì là vĩnh hằng. Cô
nhìn thấy tháp bây giờ trang nghiêm, hùng vĩ. Nhưng lúc tôi mới đến, nó
chỉ là ngôi cổ tháp bị rạn nứt, cỏ mọc um tùm. Trải qua nhiều lần tu sửa
mới có diện mạo như bây giờ. Nghe các bậc tiền bối nói, vào thời ngài
Huyền Trang, chùa Đại Từ Ân thậm chí còn đẹp hơn cả hoàng cung nữa.
Cô không thể tưởng tượng được chứ gì? Những vật mà chúng ta cho là vĩnh
cửu, thật sự ra chúng không trường tồn”- ông ngừng một chặp, dường như
để tôi kịp tiêu hóa lời ông nói - “Mao Chủ tịch không phải đã từng nói
“Không phá không lập” đó sao, sự phá hoại của Cách mạng Văn hóa càng
khiến cho tín đồ Phật giáo biểu thị thêm sự kiền thành của mình, thông qua
việc kiến tạo tự Viện càng ngày càng lớn để tích đức cho đời sau”- ông lại
ngừng - “Cô biết không, cách đây hơn 2500 năm, khi đức Phật bắt đầu
thuyết pháp, ngài và các đệ tử chỉ ngủ dưới gốc cây, hóa duyên để sống,
không hề có tự Viện.”
Sự lạc quan của ông khiến tôi kinh ngạc. Tôi cám ơn ông đã cho tôi biết
mọi việc. “Cuộc đời bác thật không đơn giản”- tôi nói với ông.
