16. TẤN VĂN CÔNG
LÙI TRÁNH BA XÁ,
VỖ VỀ BỐN PHƯƠNG
Mùa xuân năm 636 trước Công nguyên. Tấn công tử Trùng Nhĩ (năm
697 đến 628 trước Công nguyên) đã trở về nước Tấn dưới sự hộ tống của
quân đội nước Tấn. Lúc này Trùng Nhĩ đã sáu mươi hai tuổi, trước sau đã
lưu vong ở nước ngoài mười chín năm, cuối cùng đã trở về tổ quốc, làm
vua nước Tấn. Đây chính là Tấn Văn Công, tiếp tục xưng bá chư hầu sau
Tề Hoàn Công, lại trở thành một bá chủ các nước chư hầu. Tấn Văn Công
từng trải suốt cuộc đời trắc trở, có sự lịch duyệt và kinh nghiệm chính trị
phong phú, am hiểu sâu sắc đạo lý cai trị đất nước, quyền thuật thống lĩnh
phòng ngự thoải mái như ý muốn. Tuy thời gian xưng bá của ông không
dài, thế nhưng mưu lược thông ngự chính trị của ông rất có ảnh hưởng đối
với người đời sau.
KẾT NẠP HIỀN SĨ
Khi Trùng Nhĩ mười bảy tuổi, bên cạnh đã có nhiều hiền sĩ tài ba giúp
đỡ, những người nổi tiếng như Cô Yển, Triệu Suy, Cổ Đà, Điên Hiệt, Tiên
Chẩn, Giới Tử Thôi... Sau khi Thái tử Thân Sinh bị giết, Trùng Nhĩ chạy
trốn sang nước Địch tị nạn mười hai năm, các hiền thần như Hồ Yển v.v...
trước sau đã đi theo ông. Tấn Huệ Công phái Tự Nhân Phi tới nước Địch
mưu giết Trùng Nhĩ. Lúc này Trùng Nhĩ đã năm mươi nhăm tuổi, ở Địch đã
được mười hai năm. Trùng Nhĩ vội vàng đem theo hiền sĩ tuỳ tùng, rời khỏi
nước Địch. Từ Địch tới Tề, qua nước Vệ. Vệ Văn Công không muốn tiếp
đãi, cả đoàn người đi tới Ngũ Lộc của nước Vệ (nay là phía Đông Bộc
Dương, Hà Nam), bụng đói cồn cào, phải đi ăn xin ở trong dân chúng. Đám
dân chúng ở đây đã đem ra cho họ một nắm bùn. Trùng Nhĩ giận dữ, định
lấy roi đánh họ. Cô Yển nói: “Đây là điềm lành trời ban phát đất đai cho ta.
Trời đã mượn tay người dân trao đất đai cho công tử, còn có gì quý trọng
