Cuộc chiến tranh này, bộ tộc Lê Miêu mà Suy Vưu soái lĩnh, binh lực vũ
khí đều chiếm ưu thế hơn các bộ tộc mà Hoàng Đế soái lĩnh, nhưng kết quả
chúng đã đại bại, nguyên nhân quan trọng chính là sự chỉ đạo chính xác về
mặt chiến lược, đã biểu hiện trình độ mưu lược rất cao.
Hoàng Đế bên trong tu luyện văn đức, gặp núi mở đường, đã huấn luyện
được một đội quân có sức chiến đấu rất mạnh. Mỗi khi tới một nơi nào ngài
đều dẫn quân lính xây đắp doanh luỹ, phòng ngừa sự tấn công của kẻ địch.
Hoàng Đế đã nghiên cứu khí tượng địa lý, dạy dỗ dân chúng trồng trọt ngũ
cốc, vỗ về an ủi nhân dân các nơi, quy hoạch đất đai. Ngài lại biết cách sắp
đặt các quan chức, cai trị các bộ lạc, thuận ứng theo các quy luật tự nhiên.
Bản thân Hoàng Đế tự mình luôn luôn không ngừng quan sát suy nghĩ, lắng
nghe các loại kiến giải, hơn thế đã đích thân vận dụng thi hành. Bộ lạc ở
các bộ đều nhất trí tôn thờ Hoàng Đế lên làm Thiên Tử, thay thế cho Thần
Nông Thị. Về sau Hoàng Đế lại dẫn quân lính đi đánh dẹp các bộ lạc không
chịu quy thuận, khiến cho thiên hạ đều quy phục. Hoàng Đế là tổ tiên của
dân tộc Trung Hoa, về phương diện cai trị các bộ lạc người đều biểu hiện ra
tài hoa và trí tuệ rất cao siêu.
Lẽ dĩ nhiên, thời đại của Hoàng Đế, cuối cùng vẫn là thời kỳ tuổi thơ của
dân tộc Trung Hoa, quần thể tổ thành nhân loại, cũng vẫn chỉ là đơn vị của
các bộ lạc thị tộc, nội dung đời sống xã hội cũng không phức tạp như sau
này. Do đó, cho dù các vị thủ lĩnh bộ lạc giống như Hoàng Đế, tư duy mưu
lược của ngài cũng không được hoàn thiện như các nhà mưu lược chính trị,
quân sự sau này. Đây là điều không thể đòi hỏi quá khắt khe ở tổ tiên của
chúng ta được.
