Sau khi xây dựng xong vương triều nhà Tần, Tần Thủy Hoàng trước sau
đã năm lần đi thị sát nội địa biên cương, “phía Đông tới tận cùng nước Yên
nước Tề, phía Nam tới tận cực nước Ngô nước Sở”, dấu chân Tần Thủy
Hoàng đã đi khắp hơn mười vùng tỉnh Thiểm, Cam, Dự, Tấn, Ký, Lỗ,
Giang, Triết, Hoản, Ngạc, Tương. [51] Trên cơ sở thực địa thăm dò quan
sát cân nhắc lợi hại trong việc xây dựng quốc phòng của các nước chư hầu,
Tần Thủy Hoàng đã đích thân quy hoạch sắp đặt xây dựng thể chế quốc
phòng tương ứng với thể chế chính trị của chế độ tập quyền Trung ương, tu
sửa và xây dựng Vạn Lý Trường Thành để phòng ngừa sự xâm nhập của
Hung Nô cùng với “Trì đạo” (đường xe phóng nhanh), “Trực đạo” (đường
chạy dọc), “Ngũ xích đạo” (đường năm thước) từ Hàm Dương thông tới
các nơi trong toàn quốc; thiết kế bố trí và xây dựng hệ thống thông tin liên
lạc đốt khói lửa đêm ngày, đặt các trạm bưu dịch v.v..., xây dựng và thống
nhất hệ thống quốc phòng hoàn bị thích ứng trong cả nước. Đây là một việc
trọng đại có ý nghĩa phân hoạch thời đại trong lịch sử Trung Quốc.
Cuộc chiến tranh thống nhất Trung Quốc được tiến hành dưới sự chỉ đạo
của Tần Thủy Hoàng, đối thủ chủ yếu là sáu nước Quan Đông. Thực lực
của nước Tần lúc đó, tuy đã vượt qua được bất kỳ một nước nào trong sáu
nước, thế nhưng tổng hợp thực lực của sáu nước lại thì vẫn tương đối lớn
mạnh. Nước Tần sẽ “liên hoành để đánh các nước chư hầu” hay là sáu nước
hợp tung lại để chống Tần, đây là một vấn đề then chốt quyết định thắng
bại của chiến tranh. Xoay quanh vấn đề này, cuộc giao chiến giữa hai phe
đã triển khai cuộc chiến tranh mưu lược giằng co phức tạp.
Tần Thủy Hoàng và các mưu thần của ông như Lã Bất Vi, Lý Tư, Úy
Liêu v. v... đã lợi dụng mâu thuẫn giữa sáu nước với nhau, giữa quần thần
trong sáu nước với nhau một cách tài tình khéo léo, kết hợp giữa việc “đánh
bằng quân”, “đánh bằng mưu” và “đánh bằng ngoại giao” một cách chặt
chẽ, sáng tạo ra một loạt mưu lược liên hoàn đánh địch giành thắng lợi.
VIỄN GIAO CẬN CÔNG, ĐỘT PHÁ TRUNG ƯƠNG,
CHẶT ĐỨT XƯƠNG SỐNG LƯNG, HỢP TUNG SÁU NƯỚC
