ngày tốn ngàn vàng”. Tần Thủy Hoàng đóng binh mấy chục vạn ở biên
cương, tuy có công tiêu diệt được quân địch, thế nhưng đã kết bao thù oán
với Hung Nô, tiền bạc của cải trong thiên hạ cạn kiệt, kho tàng trống rỗng
dân chúng mệt mỏi. Đó đâu phải là việc làm tốt đẹp gì. Chỉ muốn dựa vào
chinh chiến để chế phục Hung Nô mà không rút ra được bài học, đó là việc
làm khiến cho người ta lo sợ, cũng là việc làm khiến cho dân chúng càng
thêm chịu nhiều đau khổ. Lại nữa, xuất quân ra ngoài hễ thời gian kéo dài,
thì sẽ phát sinh ra biến loạn. Dân chúng vùng biên cương điêu linh, lụn bại,
sẽ sinh lòng ly tán, sẽ sinh ra nghi ngờ lẫn nhau, rồi ngấm ngầm thông đồng
với địch. Những điều đó đã chứng minh: cuộc chiến tranh trường kỳ chinh
phục Hung Nô, cái được không thể bù vào cái mất. Cho nên “Chu Thử”
nói: “An nguy là ở việc ra lệnh, tồn vong là ở chỗ biết dùng”.
Sách lược mà Chủ Phụ Yển khuyên can Vũ Đế thận trọng suy xét đối với
Hung Nô, được Vũ Đế rất tán thưởng. Sau cuộc triệu kiến, lập tức Chủ Phụ
Yển được bổ nhiệm làm Lang trung, không lâu lại bổ nhiệm làm Yết giả,
rồi thăng lên Trung Đại phu (chức quan, giữ việc nghị luận, chuẩn bị cố
vấn, lệ thuộc Lang trung lệnh), chỉ trong một năm đã có bốn lần đề bạt
thăng chức cho Chủ Phụ Yển. Để chế phục Hung Nô từ trên căn bản, mà
không khiến cho đất nước vấp phải khổ sở của cuộc chiến tranh, Chủ Phụ
Yển đã chủ trương dốc sức vào việc lập quận ở phương Bắc. Vũ Đế đã tiếp
nạp ý kiến của ông, đã lập nên Sóc Phương quận (quận ở phương Bắc).
BAN ƠN PHONG HẦU,
CÂY MẠNH CÀNH YẾU
Chủ Phụ Yển khuyên can Vũ Đế, nói rằng: “Thời cổ, đất phong của chư
hầu không quá trăm dặm, vô luận là thế lực mạnh yếu thế nào, đều phải do
triều đình khống chế. Hiện tại, có chư hầu thành liền mấy chục tòa, đất
rộng mấy ngàn dặm. Lúc bình thường họ kiêu ngạo, xa xỉ, phóng túng, dễ
câu kết làm điều dâm loạn. Khi nguy cấp, họ lại cậy vào thế lực lớn mạnh,
liên hiệp chống lại triều đình. Nếu dùng hình thức pháp lệnh cưỡng bức
phân cắt tước đoạt làm suy yếu thế lực của họ, thì họ sẽ nảy sinh ra tư
