xét làm thượng phẩm. Những nhân sĩ xuất thân nghèo túng, không có tiền
đút lót Trung chính, thường bị bình xét thành hạ phẩm. Do vậy, cảnh quan
trường thời Tây Tấn đã hình thành cục diện “Thương phẩm vô hàn môn, hạ
phẩm vô thế tộc”, cửu phẩm Trung chính đã định thành chế độ môn phiệt sĩ
tộc. Các quan đại thần như Lưu Nghị v.v... đã nhìn rõ bệnh hoạn của chế độ
cửu phẩm Trung chính, đã nhiều lần tấu thỉnh Tư Mã Viêm “Bài Trung
chính, phế cửu phẩm”, lập ra chế độ mới khác. Tư Mã Viêm thì khen hay
nhưng không sửa”. Chế độ quan lại thối nát đã đẩy nhanh tốc độ diệt vong
của Tây Tấn.
Trước khi bình định Đông Ngô, Tư Mã Viêm chăm chỉ với công việc
triều chính, thương xót dân chúng, thái độ khiêm tốn, cuộc sống giản dị
chất phác, đã có nhiều công trạng. Sau khi diệt Ngô, Tư Mã Viêm cho rằng
thiên hạ đã thái bình “lười biếng với chính thuật, đam mê chơi bời yến tiệc,
sủng ái hậu đảng”, cuộc sống từ tiết kiệm chuyển sang sa hoa, thanh, sắc,
chó, ngựa, hoang dâm vô độ, tham tài háo lợi. Trên làm dưới bắt chước,
Tây Tấn đã hình thành một tập đoàn thống trị hủ lậu, thối nát mà đứng đầu
là Tư Mã Viêm. Tư Mã Viêm đã không chịu nghe theo lời khuyên can của
người khác, lập con trai mắc chứng ngu đần là Tư Mã Trung làm Thái tử.
Sau khi Tư Mã Viêm chết, Tư Mã Trung (Tấn Huệ Đế) kế vị, không thể xử
lý được triều chính, đại quyền đã rơi vào trong tay của ông ngoại mình là
Dương Tuấn, dẫn tới sự phản đối của các vua thân tộc họ Tư Mã, rồi hình
thành “loạn bát vương” chuốc lấy việc Hung Nô đánh chiếm Trường An,
Tây Tấn đã bị diệt vong.
