57. PHÙ KIÊN
TRỪ BẠO TRỊ QUỐC,
TRỌNG DỤNG NGƯỜI HIỀN
Phù Kiên (338 - 385) tự là Vĩnh Cố, còn một tên nữa là Văn Ngọc, người
Thị tộc. Cha Phù Kiên là Phù Hùng làm thừa tướng của Tiền Tần. Phù Kiên
sinh ra trên mặt có ánh sáng tím tía, cho nên được người ông nội (người
sáng tạo ra Tiền Tần) là Phù Hồng rất yêu quý. Do Phù Kiên đầu to nên gọi
là Kiên Đầu. Từ nhỏ, Phù Kiên đã thông minh vượt người, lên tám tuổi đã
“mời thày đến dạy tại nhà”. Khi lớn lên rất có lòng hiếu thảo lại “học rộng,
nhiều tài nghệ”, tinh thông Hán tịch điển chương, trong lòng ôm ấp nhiều
chí lớn. Mười ba tuổi đã cùng Phù Kiện Tây nhập quan, được phong làm
Long Tương tướng quân. Năm thứ mười Vĩnh Hòa (năm 354) khi Hoàn Ôn
bắc phạt Quan Trung, người cha của ông là Phù Hùng chết trận, Phù Kiên
liền nối tiếp chức vụ của cha rồi được phong làm Đông Hải Vương.
Tiền Tần trải qua nhiều năm chinh chiến của cha con Phù Hồng, Phù
Kiên, rồi phát triển lên, chính quyền Tiền Tần đã giành được những thành
tựu to lớn. Sau khi Phù Kiên xưng đế (năm 357) dưới sự thống trị của ông,
nước Tiền Tần đã có những chuyển biến lớn có tính chất lịch sử, trở thành
một quốc gia lớn mạnh nhất ở phương Bắc.
BẮT CHƯỚC THANG VŨ, TRỪ BẠO QUÂN
Trước khi hoàng đế Tiền Tần Phù Kiện qua đời, đã từng bói qua một
quẻ, bởi trong lời văn của quẻ bói có tam dương ngũ nhãn, nghi rằng người
con thứ ba là Phù Sinh ứng quẻ, nên đã quyết định cho làm Thái tử. Đến
khi Phù Kiện qua đời, Phù Sinh kế vị, đổi làm Nguyên Thọ Quang. Phù
Sinh sinh ra tính tình thích chém giết, tàn bạo vô đạo, không nghe theo lời
khuyên can, ngang ngạnh, tự phụ, làm cho đất nước Tiền Tần trở thành
khói lửa mịt mùng. Một hôm Trung thư giám Hồ Văn, Trung thư lệnh
Vương Ngư vào chầu tấu rằng:
