MƯU LƯỢC GIA TINH TUYỂN - Trang 448

Tây có nước Hạ, Đông có Bắc Yên, Nam có Lưu Tống, trong đó kẻ địch có
uy hiếp lớn nhất đối với nước Ngụy là Nhu Nhiên và nước Hạ. Năm thứ ba
Thái Vũ Đế Thủy Quang (năm 426) vào tháng giêng vua nước Tây Tần bị
nước Hạ tiến đánh đã sai sứ tới Ngụy, mời Ngụy cất quân đánh Hạ. Tức thì
Thái Vũ Đế để cho quần thần thảo luận xem trước hết nên đánh nước nào?
Thái uý Trưởng Tôn Tung, Tư không Hề Cân v.v... chủ trương trước hết
đánh Nhu Nhiên, duy chỉ có Thái Thường khanh Thôi Hạo lại cho rằng:
Nhu Nhiên đất ở xa mà lại nước lớn, nước Hạ đất gần mà nước nhỏ, hơn
nữa Hạ có “chính trị, hình luật bạo ngược, nhân thần phế bỏ” dễ đánh để
diệt, do đó nên đánh Hạ trước để tiêu trừ sự uy hiếp cánh bên cạnh của
Ngụy, sau đó sẽ tập trung tinh lực tiến lên Bắc đánh Nhu Nhiên. Đối mặt
với những ý kiến bất đồng của đại thần, Thái Vũ Đế chưa dám quyết đoán
ngay lập tức. Tháng 9 cùng năm sau khi quốc chủ nước Hạ là Hách Liên
Bột Bột chết, các con của ông ta đánh lẫn nhau, trong nước hỗn loạn, Thái
Vũ Đế có khuynh hướng thừa cơ đánh Hạ, thế nhưng bọn Trưởng Tôn
Tung v.v... vẫn cản trở, còn Thôi Hạo lại một lần nữa đã tiến hành luận
chứng từ các phương diện thiên thời địa lợi v.v... cho rằng điều kiện đánh
Hạ đã chín muồi, thời cơ không được để mất. Thái Vũ Đế cũng đã tiếp thụ
kiến nghị của Thôi Hạo, tức thì sang tháng 10 đã chia quân thành hai
đường, cất đại quân đánh Hạ. Một đường do Tư không Hề Cân dẫn bốn
năm vạn quân qua Bồ Bản (huyện Vĩnh Tế tỉnh Sơn Tây ngày nay) đánh
vào phía Tây Trường An. Một đường do Thái Vũ Đế đích thân dẫn quân
chủ lực qua bến Quân Tử đánh Đô Hạ Thống Vạn (phía Tây huyện Hoành
Sơn tỉnh Thiểm Tây ngày nay). Tháng 12, Hề Cân đánh chiếm Trường An,
Thái Vũ Đế cũng tiến đến chân thành Thống Vạn, phá huỷ cửa Tây thành
này, giết chết vài vạn người, giành thắng lợi trở về. Tháng 5 năm sau, lại
một lần nữa Thái Vũ Đế dẫn quân về phía Tây đánh thành Thống Vạn.
Thành Thống Vạn này là do quốc chủ nước Hạ Hách Liên Bột Bột hạ lệnh
xây dựng vào năm 413. Nền thành rộng ba mươi bộ (một bộ dài năm
thước), cao hơn sáu trượng, đất xây thành đều qua nung chín, độ nung có
thể mài dao mài búa được. Thái Vũ Đế biết được thành Vạn Đế cứng rắn đã
quyết định tránh tấn công mà phải dùng trị để đoạt lấy. Khi quân Ngụy tiến