để khống chế triều đình. Bản thân ông đã chấp chính 16 năm, trước sau đã
cắm rễ sâu ở sào huyệt cũ Tấn Dương.
CẦU NHÂN HOÀ,
CÂN BẰNG TẢ HỮU
“Đắc nhân tâm giả, đắc thiên hạ” - Ai được lòng dân thì người đó được
thiên hạ. Cao Hoan đối với chân lý thí nghiệm nhiều lần vẫn thấy đúng này
đã vô cùng tin tưởng, chẳng hề nghi ngờ gì. Trong cuộc đấu tranh quân sự
và đấu tranh chính trị, ông luôn luôn vận dụng loại mưu lược này để thu hút
nhân tâm, mưu cầu lấy nhân hòa. Sớm từ thời kỳ đảm nhiệm chức Hàm Sứ,
Cao Hoan đã bắt đầu chú ý kết nạp hào kiệt. Có một lần, ông tới Lạc
Dương đưa thư mắt nhìn thấy Vũ Lâm quân đốt phá nhà cửa của lãnh quân
Trương Lãi một cách tàn bạo không thương tiếc, còn triều đình vì sợ chúng
làm loạn mà vẫn không nghe không hỏi. Cảm xúc của Cao Hoan đối với
việc này rất sâu sắc, sau khi về tới Hoài Sóc liền dốc hết tài sản để kết
khách. Mọi người lấy làm lạ hỏi ông, sau khi trình bày hết những điều mắt
thấy tai nghe ở Lạc Dương, ông nói: “Làm việc chính trị mà đến như vậy
thì còn có thể nhìn thấy việc thiên hạ đại loạn không còn bao xa nữa. Tới
lúc đó cho dù ông có muốn bảo vệ tài sản của cá nhân cũng không thể bảo
vệ nổi”. Do đó ông đã trọng sĩ khinh tài. Lúc đó các nhân sĩ nổi tiếng ngụ
cư ở Hoài Sóc như các ông Tư Mã Tử Như, Lưu Quý, Giả Hiển Trí, Tôn
Thắng, Hầu Cảnh v.v... đều kết nạp thành bạn thân với Cao Hoan. Những
người này về sau phần lớn đều trở thành những trợ thủ đắc lực trong việc
giành thiên hạ của ông. Để tranh thủ lòng dân, Cao Hoan còn rất chú ý tới
việc tạo quan hệ tốt quân dân. Năm 531, khi ông dẫn quân lính của mình và
mười vạn lưu dân tới Sơn Đông làm ăn sinh sống, vừa ra khỏi Phủ Khẩu,
ông liền tăng cường kỷ luật đối với bộ hạ, yêu cầu họ “đối với những vật
nhỏ bé của dân chúng cũng không được tơ hào xâm phạm”. Có một lần, đi
qua ruộng lúa, Cao Hoan dẫn đầu dắt ngựa đi bộ để tránh làm hư hỏng hoa
màu. Việc này được truyền đi, dân chúng Hà Bắc đều ca tụng Cao Hoan có
“binh tướng nghiêm túc chỉnh tề”, kết quả là “rất nhiều dân chúng quy
theo”. Về mặt thu phục nhân tâm và mưu cầu nhân hòa, mưu lược quan
