từ trong cung không hiếm, nhưng Đường Thái Tôn đem những nhân tài thu
thập được chuyển về dân gian, là điều khó có, rất quí. Việc lựa chọn, đề bạt
Mã Chu là một điển hình. Trinh Quán năm thứ ba, Đường Thái Tôn cổ vũ
các quan viết thư nói thẳng về những việc được hay chưa .lược trong triều
đình, Trung lang tướng Thường Hà giỏi bút mực nhờ gia khánh Mã Chu
viết thay một biểu tấu hơn 20 điều. Sau khi Thường Hà dâng tấu thì điều
nào cũng hợp ý, vua Đường Thái Tôn cảm thấy kỳ lạ vì Thường Hà chỉ là
vũ phu không thông văn tự làm sao lại thần bút như vậy, đồng thời lại có
kiến thức trác việt, liền hỏi đầu đuôi. Thường Hà báo cáo sự thực. Đường
Thái Tôn biết Mã Chu là kẻ sĩ có tài, lập tức triệu kiến. Sau khi nói chuyện,
Thái Tôn rất vừa ý, lập tức cho làm Môn Hạ tỉnh, sau này làm quan đến
Trung thư lệnh. Ba là cũ, mới cùng tiến. Đường Thái Tôn dùng kẻ sĩ mới
đến không thua kém người tâm phúc cũ. Trong đó điển hình nhất và được
các nhà lịch sử cho là chuyện đẹp - chuyện “thù xưa” của Ngụy Trưng.
Ngụy Trưng tuổi trẻ tinh thần sa sút, cuối Tuỳ tình hình luôn biến động, đã
mấy lần đổi chủ, sau được Lý Kiến Thành thu dùng, đã từng dâng mật kế
trừ Tần Vương Lý Thế Dân. “Sự biến cửa Huyền Vũ”, Ngụy Trưng trở
thành kẻ ngồi tù. Đường Thái Tôn khâm phục tài hoa hơn người, không trả
thù riêng, xuất phát từ công tâm và cục diện lớn trị quốc, đã sử dụng, lúc
đầu phong Gián nghị đại phu, sau là Thị Trưng, trong thời gian chưa đến
bảy năm, Ngụy Trưng đã từ kẻ thù cũ trở thành quan cao hơn người. Bốn là
cùng dùng cả người Hán và dân tộc thiểu số. Như A Sử Na Xã Nhĩ người
Đột Quyết “nổi tiếng trí dũng”, rất được Thái Tôn coi trọng. Trinh Quán
năm thứ 14, đi đánh Cao Xương, Đường Thái Tôn cho làm Tổng quản hành
quân đạo Giao Hà.
Sau khi thu thập được mưu thần, mãnh tướng làm thế nào chỉ huy được
họ, Đường Thái Tôn đã có biện pháp của mình. Một là tín nhiệm hiền tài,
không nghi ngờ. Những năm Vũ Đức, ông vừa thu hàng được đại tướng
Uất Trì Kính Đức của Lưu Vũ Chu, thì hai thủ hạ của Kính Đức làm phản,
có người đoán là Kính Đức tất làm phản, chưa qua thỉnh thì đã giam vào
trong quân và ra sức khuyên Tần Vương hãy giết mau. Lý Thế Dân không
