MƯU XA KHÔI PHỤC LÝ ĐƯỜNG
Chính tích và những điều Địch Nhân Kiệt đã làm sau khi giữ chức tể
tướng cho thấy ông là người ủng hộ việc Vũ Tắc Thiên xưng đế và người
chấp hành chính sách và vì vậy ông cũng trung thành với bà ta. Nhưng là
một nhà chính trị nhìn xa, ông đã nhìn thấy vấn đề sau Vũ Tắc Thiên. Về
điểm này, đầu óc ông đã tỉnh táo hơn so với Vũ Tắc Thiên. Ông biết, trong
xã hội phong kiến, phụ nữ làm vua là việc đại nghịch bất đạo, chỉ có thể là
hiện tượng ngẫu nhiên. Sau Vũ Tắc Thiên ai làm hoàng đế là một vấn đề
lớn quan hệ đến vận mệnh quốc gia. Xuất phát từ lòng lo nước lo dân và tư
tưởng chính thống, Địch Nhân Kiệt nhận định rằng chỉ có đời sau họ Lý kế
nhiệm thì đất nước mới có thể ổn định. Nhưng ý tưởng này ông lại không
có thể nói thẳng với Vũ Tắc Thiên, vì trong vấn đề người thừa kế, Vũ Tắc
Thiên vẫn trước sau do dự không quyết. Do vậy Địch Nhân Kiệt chỉ có thể
dùng mưu lược cao siêu của mình để thực hiện. Lịch sử đã chứng minh,
mưu lược và sự cố gắng của ông là thành công trong sự khôi phục Lý
Đường và sự trung hưng của nhà Đường, Địch Nhân Kiệt có công lao lớn.
Thứ nhất, dùng phương lược trị quốc ảnh hưởng Vũ Tắc Thiên. Với thân
phận phụ nữ, Vũ Tắc Thiên đoạt được ngôi vua quả không dễ. Vì vậy, trong
thời kỳ đầu nắm quyền, bà dùng chính sách áp buộc cao. Sau khi Địch
Nhân Kiệt làm tể tướng, đã thi hành chính sách hòa dịu, đồng thời lấy đó để
ảnh hưởng đến Vũ Tắc Thiên, biến chính trị tàn bạo lạm sát sang chính trị
khai minh, bỏ bọn quan lại độc ác dùng người hiền tài. Trong việc xây
dựng chính trị bên trong ông chủ trương phát triển sản xuất, làm giàu cho
trăm họ, giữ vững ổn định xã hội, ông phản đối lãng phí xa hoa và mê tín
quỷ thần, đã từng chủ trương dỡ bỏ miếu, chùa quá nhiều và khuyên can
Vũ Tắc Thiên ngừng xây dựng tượng Phật lớn, tiết kiệm được cho kho nhà
nước hàng chục vạn lạng. Trên mặt biên phòng và ngoại giao, ông phản đối
dùng vũ lực xâm lược, chủ trương ăn ở hòa mục với nhau, tăng cường
phòng ngự. Một loạt phương châm chính xác đó đã làm cho Vũ Tắc Thiên
nhiều mưu, kiêu ngạo đã tín phục ông sâu sắc, gọi ông là “quốc bảo”, sau
khi ông chết đã cảm thán rằng triều đình trống không rồi.
