các vị đó làm tấm gương, làm một sự nghiệp trời long đất lở. Khi hai mươi
tuổi, ông thi đỗ cống sĩ châu Cát, giành được tư cách tham gia thi tiến sĩ.
Năm sau, ông đến thủ đô Nam Tống, Lâm An (nay là Hàng Châu - Triết
Giang) tham gia cuộc thi do Bộ lễ tổ chức, tiếp đó lại tham gia cuộc Điện
thí do hoàng đế chủ trì. Trong Điện thí có bài văn “Ngự thí sách” nêu ra
bốn vấn đề: Vì sao thiên tai dồn dập, nhân tài thiếu vắng, binh lực suy yếu,
“Lỗ khấu” xâm phạm? Yêu cầu thí sinh trả lời viết. Văn Thiên Tường múa
bút như bay, mênh mông dào dạt, một mạch viết gần một vạn chữ. Ông
thẳng thắn bàn luận chính trị, chỉ đúng ngay ra rằng: Thiên tai xảy ra là do
dân oán gọi đến, từ hoàng đế đến các cấp quan viên đều giỏi cướp đoạt,
tham không biết chán, nhân dân làm sao không thống khổ? Nhân tài thiếu
vắng mà nguyên nhân căn bản là do sĩ phong bại hoại, các sĩ nhân hoặc là
theo đuổi danh lợi, hoặc bàn suông thành thói, không quan tâm đến sỉ nhục
của quốc gia và thống khổ của trăm họ, quốc gia trọng dụng loại người này
thì những người có tài năng sẽ bị vứt bỏ. Binh lực suy yếu là do tài chính
quốc gia khó khăn tạo nên, mà tài chính khó khăn là do hoàng thất, đại
thần, quan thị tiêu pha lãng phí, nếu như của cải trong thiên hạ chuyên cung
cấp cho quân đội dùng thì sẽ không thể có việc binh lực không đủ. Khi trả
lời vấn đề thứ tư, ông cho rằng “Lỗ khấu” xâm phạm là kết quả của trộm
cướp nổi dậy như ong. Cuối cùng ông yêu cầu hoàng đế tiếp nhận những
trung ngôn trái tai, coi trọng công luận xã hội, làm cho chính trị thanh liêm
sáng suốt, xã hội ổn định, quốc gia cường thịnh. Khi bảng vàng này được
dán lên, Văn Thiên Tường đã đứng ở đệ nhất giáp đệ nhất danh - trạng
nguyên cập đệ.
Văn Thiên Tường làm quan địa phương vào năm Cảnh Định thứ ba (năm
1262), ông được cử làm tri phủ châu Thuỵ (nay là Cao An - Giang Tây). Ba
năm trước Châu Thuỵ đã bị một đội quân Mông Cổ quấy rối Giang Nam
đánh chiếm, trăm họ bị thảm sát. Khi Văn Thiên Tường đến nhận nhiệm
vụ, thành quách tiêu điều, khắp nơi hoang tàn. Ông đã vỗ về an ủi, giữ cho
yên tĩnh, hết sức làm cho trăm họ được nghỉ ngơi. Một số phần tử phạm
pháp ở địa phương nhân lúc chiến loạn, lừa gạt sách nhiễu, tàn hại trăm họ.
