cạn kiệt mà lo lắng. Sau đó ông lại nghe nói nhà vua đã hơn 20 năm không
gặp triều thần, chỉ một mực sùng tín Đạo giáo, lập đàn tế rượu để cầu
trường sinh bất tử. Còn các quan, liêu ở các nha môn thì phần lớn gặp việc
là đùn đẩy, gặp việc rõ ràng là không hợp dân tình cũng một mắt nhắm, một
mắt mở, được sao hay vậy. Một số đại thần, gián quan không hề bàn luận
việc được mất của triều đình, người nào người ấy miệng kín như bưng, về
văn bản không có ý muốn can ngăn. Những điều đó làm cho Hải Thuỵ vô
cùng phẫn nộ. Được giáo dục bởi hệ thống phong kiến, từ trong câu cách
ngôn lưu truyền ngàn đời “văn chết vì can ngăn”, “võ chết vì chiến đấu”,
Hải Thuỵ đã lãnh hội được sự gợi ý và tự lượng sức mình. Ông hạ quyết
tâm liều chết dâng thư nói thẳng về các tệ nạn. Ông hết lòng hết sức cấu tứ
nội dung bài sớ tâu lên, đã lợi dụng thời gian còn lại sau khi xử lý công
việc và mười mấy đêm, viết xong bản thảo đầu tiên, sau đó qua nhiều lần
suy nghĩ, sửa chữa, cuối cùng đã hoàn thành bản sớ tấu làm chấn động
trong, ngoài triều đình.
Sự việc có khi may, vào lúc Hải Thuỵ hoàn thành bản sớ tấu, hoàng đế
đang tin nghe lời nói bậy của đạo sĩ, tin rằng chỉ trong mấy giờ nữa mình
có thể lên trời thành tiên, nên đã xuống chiếu họp triều sớm, lệnh các quan
đến chúc mừng, nhưng có một điều, trong biểu tấu ngoài nội dung lên trời
thành tiên ra, không được tâu bậy về bất kỳ chính sự nào, người nào vi
phạm sẽ bị chém đầu. Hải Thuỵ - người đã từng đặt tính mệnh của mình ra
ngoài suy tính, đã coi lần lên triều này là một cơ hội tuyệt đẹp, sau khi nghe
lời các lão thần tấu biểu ca ngợi công đức, chưa đợi đến lượt mình đã từ
đằng sau hô lớn: “Thần Hải Thuỵ tấu!”, nghe thấy tiếng hô đồng ý cho lên
tấu, đã hiên ngang cất bước, đến trước điện Phụng Thiên, cất cao giọng
thưa: Chủ sự ty Vân Nam, bộ Hộ cẩn thận tâu rằng: Nói thẳng việc thứ nhất
trong thiên hạ là để làm ngay thẳng đạo vua, làm sáng tỏ chức trách của
thần tử, cầu việc vạn đời trị an..., mới bắt đầu hoàng đế Gia Tĩnh còn chưa
cảm thấy có gì khác thường, nhưng ông ta càng nghe càng thấy không thích
thú, nhất là đến cái câu như “người cương trực, sáng suốt thì dùng sai” v.v...
thì hoàng đế đã biến sắc mặt, xấu hổ quá thành nổi giận, sai thái giám đến
