MƯU TRÍ THỜI TẦN HÁN - DƯƠNG NHẠN SINH - BẠO THÚC DIỄM - Trang 265

đến khi xã hội có biến động mạnh mẽ thì những lời sấm này lại nhiều lên.
Từ thời kỳ cuối Tây Hán đến Vương Mãng đoạt quyền, và cho đến thời kỳ
Lưu Tú dựng nhà Đông Hán, là thời kỳ mà các loại sấm ngữ nhiều nhất.
Thời Vương Mãng, thuyết rằng phát hiện được một hòn đá trong một cái
giếng, trên đó viết mấy chữ màu đỏ "An Hán công Mãng vi hoàng đế” (Dẹp
yên Hán công, Mãng làm vua), Vương Mãng liền nói rằng đó là lời ủy
nhiệm của Thượng đế muốn ông ta làm vua, theo đó, ban đầu ông ta làm
quyền hoàng đế, sau rồi làm luôn hoàng đế thật. Về sau, khi Lưu Tú làm
vua cũng diễn lại cái trò tương tự đó.
Còn về Vĩ thư, tác dụng của nó cũng như Sấm ngữ. Nó danh là giải thích
Kinh Thư, thực tế nội dung phần lớn lại sử dụng học thuyết âm dương ngũ
hành để nói cái chủ nghĩa thần bí, nó là một thứ đồng bộ với Sấm ngữ.
Trong đó, nó dán cái mác Nho học của Khổng Tử, cung cấp cái cơ sở "hợp
lý" cho sự xuất hiện của Sấm ngữ. Danh nghĩa là bao bọc hệ thống chính
quyền từ thời Cao Tổ Lưu Bang, trên thực tế là nhằm tạo dựng dư luận cho
một người nào đó bước lên vũ đài hoặc một chức quan nào đó.
Đối với những thứ này, thời ấy từ trên xuống dưới đều tin vô cùng. Số ít
người không tin vào đó thì vận số thật là không hay. Nhà tư tưởng Hoàn
Đàm ở trước mặt Lưu Tú không chút kiêng dè dám nói rằng mình chưa bao
giờ đọc Sấm, Lưu Tú nổi giận đòi lôi ông ta ra chém đầu, ông ta phải rập
đầu đến chảy máu, Lưu Tú mới tha cho, không lâu sau thì ông ta chết trên
đường lưu đày.
Người đời nay nghe đến những thứ này, đều cảm thấy rất buồn cười, cảm
thấy người thời xưa ấy làm sao có thể hoang đường đến mức độ đó. Kỳ
thực, ở thời cổ đại khoa học chưa phát triển, hiện tượng này xuất hiện
không có gì là kỳ lạ cả. Không phải nói thời cổ đại, chính trong thời hiện
đại, ở một số quốc gia nào đó cũng đã xuất hiện những phong trào thần bí
tương tự do con người tạo ra. Ở thời cổ đại xuất hiện Sấm Vĩ lấy thần học
làm biện pháp, lấy chính trị làm mục đích, vậy thì có gì là lạ? Nói cho
cùng, thời đó biện pháp để tạo dư luận của con người ta rất ít, để làm cho
nó có hiệu ứng gây chấn động, chỉ có thể dùng phương thức này, trên thực
tế vận dụng mánh khóe này cũng đã thực sự thu được thành công rất lớn.