Dương Nhạn Sinh - Bạo Thúc Diễm - Chu Chính Thư
Mưu Trí Thời Tần Hán
Dịch giả: Ông Văn Tùng
Phần V - Chương 81
Dư Âm Của Đời Hậu Hán
Không Vào Hang Cọp, Không Bắt Được Cọp Con
Đã từng có công lao tỏ rõ uy lực của nước mạnh đối với các nước bên
ngoài, từng có thời hoàng kim của con đường tơ lụa. Tuy vậy, các thành lũy
lô cốt có ở khắp nơi trong nước lại cho mọi người thấy rằng, đây là một
triều đại có nền kinh tế trung viên thuộc chế độ sở hữu đất đai. Phần lớn
của cải không đem lại mức tăng trưởng của lực ngưng tụ, ngược lại khuynh
hướng ly tâm trên chính trị ngày càng nghiêm trọng, các quan lại tranh
giành quyền lực, độc đoán, chuyên quyền đã khiến triều chính lâm vào
cảnh tăm tối trong một thời gian dài.
Nhà Hán là dân tộc chính của Trung Quốc. Triều đại hình thành tộc Hán là
triều đại lần đầu tiên thống nhất, dung hòa với các dân tộc khác trong cùng
đất nước, là triều đại giàu có và sáng tạo nền văn minh tinh thần. Vậy mà
triều đại này đã tồn tại mấy trăm năm lịch sử, từ lúc còn trẻ khỏe đến khi
về già, những thành tựu huy hoàng mà nó tạo ra được truyền lại cho đời
sau.
Ban Siêu tuy sinh ra trong một gia đình dòng dõi viết sử, cha là Ban Bưu,
anh cả là Ban Cố, đều là những sử gia nổi tiếng, riêng bản thân ông từ nhỏ
đã thích học tập Trương Hiên đời Tây Hán trở thành nhà hoạt động đối
ngoại. Thời Minh Đế, Đông Hán, ông tham gia cuộc chiến với quân Hung
Nô, tướng quân lúc ấy thấy ông có tài bèn tiến cử với triều đình cho ông đi
sứ Tây Vực.
Ban Siêu đem theo đoàn sứ thần ngoại giao Đông Hán đặt chân đến nước
Thiện Thiện. Lúc đầu, quốc vương đối đãi rất thịnh tình, nhưng sau cứ lạnh
nhạt dần. Ban Siêu nói với bộ hạ. "Các ngươi có biết tại sao quốc vương
