NAM PHƯƠNG HOÀNG HẬU CUỐI CÙNG TRIỀU NGUYỄN - LÝ NHÂN - Trang 77

vua Việt y như các tổ tiên họ đã đến phen trước, phen này đứng trước một ông
vua oai nghi quá, mấy bà đã mất hết bình tĩnh, nên đã có cứ chỉ như đã kể trên,
làm cho các đấng phu quân cũng khớp luôn và mạnh ai nấy chào theo nghi lễ
đối với một quân vương: ông thống đốc đứng đầu hàng, nghiêng mình kính cẩn,
ông chưởng lý tòa thượng thẩm cũng bắt chước theo, trung tướng bộ binh và hải
quân đại tá chào theo nhà binh, kỳ dư chủ tịch viện có mặt, viên quản hạt, phòng
thương mại và các quan viên Tây có mặt tại đó đều răm rắp cúi chào theo nghi
lễ và khi ông qua khỏi rồi, đều ngó nhau trơ trẽn, quả ông đi đứng “long hành hổ
bộ” rõ ràng. Khi ông bước đến bệ trên cửa điện, ông cũng không ngó lại chào và
vẫn tiếp tục bước ngay vô trong. Thống đốc Rivoal mất hết bình tĩnh, không đợi
tùy giá quan làm việc này, đã chạy theo vua, kéo ghế danh dự ra cho vua ngự.
Bữa tiệc dùng trong một sự lặng lẽ kính cẩn chưa từng có và mãn tiệc rồi, tại
phòng khách vừa mới đây thống đốc trình diện quan khách và khi ấy vua mới có
câu cởi mở đối với mọi người.”
Sau ngày ra mắt tại dinh Gia Long, Bảo Đại trở về dinh ở Hành Thông Tây để
nghỉ một ngày rồi sáng hôm sau cùng bà Nam Phương xuống Gò Công để thăm
viếng quê ngoại và viếng mồ mả tổ tiên họ ngoại.
Khi đã thăm viếng quê ngoại xong xuôi, Bảo Đại bảo tài xế lái xe trực đường
sang nước láng giềng Cao Miên thăm Quốc vương Sihanouk để đáp lễ mà mới
đây Quốc vương và Hoàng hậu xứ Chùa Tháp đã sang thăm nước ta.
Bảo Đại và bà Nam Phương khi tới xứ Chùa Tháp đã được Hoàng gia nước bạn
mời đi thăm kỳ quan Đế Thiên Đế Thích và những thắng cảnh khác của xứ
Chùa Tháp. Bà Nam Phương Hoàng hậu đã được bà Hoàng xứ Chùa Tháp tiếp
đón rất nồng hậu và tương đắc vì cả hai cùng nói chuyện trực tiếp với nhau bằng
ngôn ngữ Pháp mà hai bà rất thông thạo, còn Bảo Đại và Sihanouk thì cùng đàm
đạo với nhau bằng ngôn ngữ Pháp rất thân thiện và cảm tình.
Bà Nam Phương Hoàng hậu là một người đàn bà nhân hậu, lại biết suy nghĩ
chín chắn nên cứ mỗi lần người Pháp muốn Bảo Đại phải thi hành những vấn đề
có lợi cho mẫu quốc và có hại đến nền kinh tế và chính trị hay xã hội Việt Nam
thì Bảo Đại đều bàn bạc với bà Nam Phương. Những lúc đó, bà Nam Phương cư
xử rất khôn khéo, vì biết nếu Bảo Đại mà gặp người Pháp thì khó trả lời nhận
hay không nhận những điều kiện mà Pháp đưa ra. Vì vậy, bà Nam Phương đã đề
ng hị mỗi khi gặp trường hợp khó xử với người Pháp thì ông nên tránh đi xa ít