Lý Nhân - Phan Thứ Lang
Nam Phương Hoàng hậu cuối cùng Triều Nguyễn
- 18 -
Bà Nam Phương và gia đình giữa ngã ba đường
Vào khoảng giữa tháng 12 năm 1946 tình hình chính trị và quân sự giữa Việt và
Pháp đã tới giai đoạn căng thẳng. Những cuộc điều đình giữa Pháp và Việt
không có kết quả nào như ý muốn của người Việt là Việt Nam phải được độc lập
tự do hoàn toàn và thống nhất Nam – Trung - Bắc một nhà. Quân đội Pháp vừa
trở lại chiếm đóng nhiều đô thị do quân đội Nhật đầu hàng Đồng minh đã bị
quân Tưởng Giới Thạch tới giải và trao cho Pháp chiếm đóng. Tại Huế bà Nam
Phương biết được nhiều tin tức từ nhiều người mang lại cho thế nào cuộc chiến
tranh Việt – Pháp cũng nổ ra, chiến sự sẽ vô cùng khốc liệt.
Tháng 3 năm 1946, Cố vấn Vĩnh Thuỵ đã đi sang Trung Quốc và được tin là
ông ở lại bên đó cùng với Lý Lệ Hà. Ở Huế bà Nam Phương thấy tuyệt vọng, vì
nếu ra Hà Nội thì ông Cố Vấn Vĩnh Thuỵ chưa chắc sẽ trở về đoàn tụ với gia
đình, vì biết tánh ông Vĩnh Thuỵ nhẹ dạ và đa tình. Có thể ở Trung Hoa ông đã
bị một số người ngoại quốc mua chuộc ông để dùng làm bình phong chính trị
cho lá bài Việt Nam sau này, hoặc bị những người đẹp dụ dỗ ông ở lại ăn chơi
cờ bạc để giải buồn vì ông đã mất ngai vàng rồi.
Bà Từ Cung đã tản cư về vùng quê, còn bà Nam Phương và các con vẫn đang ở
trong cung An Định. Bảo Long đang học ở Đà Lạt ở với bà bác (bà Didelot) thì
cũng được đưa về Huế để sống chung với gia đình vì ở Đà Lạt sợ bị bắt cóc làm
con tin của nhiều phía.
Bà Nam Phương cũng nghĩ xa, nghĩ gần bây giờ ông Vĩnh Thuỵ đã bỏ đi rồi, tức
là không còn giữ chức Cố vấn nữa. Như vậy chính phủ Việt Nam chưa chắc đã
có hành động gì để giúp đỡ gia đình bà. Vì vậy bà phải tự tìm cách để sống giữa
làn đạn bắt đầu nổ ở ngoài đường phố. Bà Nam Phương đã ngỏ ý thưa với bà Từ
Cung là để quản lý thì hy vọng mũi tên hòn đạn không xen vào nhà thờ. Nhưng
bà Từ Cung phản đối kịch liệt, và lúc đó giữa hai mẹ con, mẹ chồng và nàng dâu
trở nên đối chọi nhau. Còn với chính quyền Cách mạng khi đó thì cũng không
có thái độ gì khắt khe với hoàng gia và còn cho bộ đội canh giữ cung An Định
nơi gia đình hoàng gia đang cư ngụ.
