LƯU Ý
(trước khi vào tập II)
Người Mĩ đã có một trạng thái xã hội dân chủ được sinh ra một cách tự
nhiên từ luật pháp và từ tập tục chính trị. Cũng trạng thái xã hội đó đã làm
nảy sinh ra ở người Mĩ vô số tình cảm và quan niệm vốn không hề có trong
các xã hội quý tộc trị trước đây ở châu Âu. Trạng thái xã hội đó của người
Mĩ đã thủ tiêu hoặc đã sửa đổi những mối quan hệ tồn tại trước đây, và từ đó
tạo ra những mối quan hệ mới. Diện mạo xã hội dân sự Mĩ cũng thay đổi
không kém so với gương mặt đời sống chính trị của đất nước này.
Cách đây năm năm, trong công trình công bố về nền dân trị nước Mĩ, tôi
đã khảo sát chủ đề thứ nhất – diện mạo xã hội dân sự Mĩ. Chủ đề thứ hai –
gương mặt cuộc sống chính trị đất nước Mĩ – là mục tiêu của tập sách này.
Hai phần đó bổ sung cho nhau và tạo thành một công trình duy nhất.
Ngay bây giờ tôi có nhiệm vụ báo trước để bạn đọc tránh một sai lầm khá
tệ hại.
Khi thấy tôi gán cho sự bình đẳng biết bao nhiêu tác động, hẳn từ đó có
người suy ra rằng tôi coi sự bình đẳng như là nguyên nhân duy nhất của mọi
điều đã xảy ra với chúng ta thời nay. Hiểu như vậy là gán cho tôi một cách
nhìn sự vật khá hạn hẹp. Vào thời đại ngày nay, có vô số quan niệm, tình
cảm, bản năng được sinh ra bởi những sự kiện nằm bên ngoài, thậm chí trái
ngược với khái niệm quyền bình đẳng. Vì thế mà, nếu tôi đem Hoa Kì ra
làm một thí dụ, chắc hẳn tôi sẽ dễ dàng chứng minh được rằng thiên nhiên
của đất nước, nguồn gốc cư dân, tôn giáo của những người khai quốc đầu
tiên, trí tuệ của họ, các thói quen cũ của họ, tất cả, không lệ thuộc chút gì
vào nền dân trị, đã và đang còn tạo một ảnh hưởng vô cùng tận tới cách thức
