Hiển nhiên đây là nhận xét của de Tocqueville về Hoa Kì vào những năm 1820 và đầu những năm
1830; và nhận xét đó không sai. Có lẽ de Tocqueville chỉ dè dặt không tiên báo sự nở rộ mọi mặt khoa
học, văn chương, nghệ thuật sau này, mà nguồn gốc chỉ có thể là từ một nền dân trị ngày càng được
củng cố. (ND)
