vai trò đó ở bán cầu bên kia. Mỗi quốc gia sinh ra hoặc lớn lên nơi Tân thế
giới thì gần như cũng được sinh ra và lớn lên ở đó vì lợi ích của người Mĩ
gốc Anh.
Nếu Liên bang đi tới chỗ tan vỡ, nền thương mại của các bang tạo thành
Liên bang hẳn là sẽ bị chậm phát triển mạnh trong một thời gian, nhưng gì
thì gì cũng không bị ảnh hưởng mạnh như mọi người vẫn nghĩ. Bất kể có
điều gì xảy ra, hiển nhiên là các bang giỏi thương mại vẫn sẽ cố kết với
nhau. Họ ở rất gần kề nhau. Họ hoàn toàn giống nhau về tư tưởng, lợi ích và
tập tục, và chỉ riêng họ thôi cũng đủ để thành một đại cường quốc hàng hải.
Vậy nên ngay cả khi miền Nam Hoa Kì có trở nên quốc gia độc lập với miền
Bắc, thì kết quả vẫn cứ là họ không thể phớt lờ được các bang miền Bắc. Tôi
đã nói là miền Nam không phải là vùng phát triển thương mại; song chẳng
có gì không chứng tỏ là nó sẽ phải trở thành vùng thương mại. Người Mĩ ở
miền Nam Hoa Kì trong một thời gian dài nữa sẽ bị bắt buộc phải cậy nhờ
vào nước ngoài để xuất khẩu sản phẩm và mua về những thứ cần cho mình.
Vậy mà, trong tất cả những ai có thể làm trung gian cho nó, chắc chắn là
những người bạn láng giềng miền Bắc là đối tác có thể phục vụ họ với giá
rất rẻ. Mà các bạn miền Bắc sẽ phục vụ, vì giá rẻ là bộ luật tối cao của
thương mại. Không có nguyện vọng chủ quyền nào, cũng chẳng có định
kiến quốc gia nào lại đủ sức chống chọi lâu dài với giá rẻ. Còn hằn thù nào
cay độc hơn hằn thù giữa người Mĩ ở Hoa Kì với người Anh. Ấy thế mà mặc
kệ tình cảm thù nghịch, người Anh vẫn cung cấp cho người Mĩ phần lớn đồ
thủ công nghiệp, mà lí do duy nhất là họ làm ra với giá thấp hơn ở các nước
khác. Người Mĩ muốn gì thì muốn, nhưng sự thịnh vượng ngày càng gia
tăng của nước Mĩ như vậy là đã trở thành mối lợi cho nền thủ công nghiệp
của Anh quốc.
Lí tính chỉ dẫn và kinh nghiệm chứng minh rằng không có nền thương
mại vĩ đại nào lại trường tồn nếu khi cần thiết nó lại không liên minh với
một cường quốc quân sự.
Chân lí đó cũng được nhận thức rõ ở Hoa Kì hơn là ở nơi nào khác.
Người Mĩ đã ở vào vị thế buộc thiên hạ tôn trọng màu cờ của họ (trên các
