Thưc hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
79
rồi nhiều chiếc nong. Một nong tằm khi chín, kéo kén, số kén sẽ được
nhiều nong:
Một nong tằm là năm nong kén,
Một nong kén là chín nén tơ,
Công em trăm đợi nghìn chờ,
Mà anh rứt chỉ guồng tơ cho đành.
Nuôi tằm rất khó khăn, phải che nắng che gió, phải phòng nóng
phòng lạnh. Trời đang tự nhiên, nếu chuyển gió tây, tằm sẽ bị hỏng.
Có thể tằm mắc bệnh nghệ, nghĩa là toàn thân con tằm vàng như
nghệ, hoặc mắc bệnh ủng, nghĩa là thân con tằm mọng những nước
mà chết:
Lạy giời đừng chuyển gió tây,
Lứa tằm em đã đến ngày nhả tơ.
Tằm đã ăn rỗi nghĩa là tằm đã sắp chín. Lúc này là lúc rất cần nhiều
dâu cho tằm ăn. Mỗi lá dâu lúc này là một sợi tơ. Thiếu ăn, khi kéo
kén, thân kén sẽ mỏng, ươm kén sẽ thiệt tơ. Lúc này là lúc bao nhiêu
vườn dâu đặt trước, người nhà phải chia nhau đi hái để đủ cho tằm
ăn. Như vậy tằm mới đầy kén, và đượm tơ.
Phương ngôn có câu “Ăn như tằm ăn rỗi”, để chỉ sự ăn nhiều, ăn
nhanh, ăn bỗ bã, thật là đúng. Tằm cắn vào lá dâu sào sạo. Lượt dâu
vừa vứt vào nong tằm, không mấy chốc đã hết veo, lại phải vứt luôn
lượt dâu khác. Thân những con tằm trong óng ánh mọng những tơ.
Người nuôi tằm đã phải vất vả, nhưng nhìn đến kết quả người ta càng
chịu khó hơn.
Các cô gái chia lượt nhau đi hái dâu và săn sóc cho tằm ăn. Người
nhà cũng phải ngừng nhiều công việc khác để ý giúp đỡ vào lứa tằm.
Rồi đến lúc tằm chín. Loáng thoáng trong nong vài con tằm nhả tơ
cuộn kén. Bấy giờ là lúc phải cho tằm lên né.
Chiếc né tằm giống như một chiếc vỉ lớn bằng chiếc nong, đan
bằng tre hoặc nứa. Ở các mắt chiếc vỉ lớn này, có ken rơm. Những con
