Thưc hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
81
Số kén thu hoạch được, người ta có khi đem bán cạ, và sau vài ngày
nghỉ lại tiếp tục nuôi lứa tằm mới. Mọi công việc hái dâu, thái dâu cho
tằm ăn, lo tằm ngủ lại bắt đầu. Cũng có khi người ta chỉ bán một phần
kén, người ta để lại một số để ươm tơ dệt lụa.
Kén cho vào nồi nước sôi, rút cho những sợi tơ gốc và sau đó cho
vào guồng ươm để quay lấy tơ nõn. Chỗ tơ gốc kéo ra, lại phải cho
vào guồng tơ để quay thành từng con tơ, tiện cho việc dệt lụa nái, đũi
hoặc sại. Còn chỗ tơ nõn sẽ dệt ra lụa nõn.
Thường thường những người trồng dâu chăn tằm không tự ươm
lấy tơ, nhưng những khi cần có áo quần mặc, họ cũng dành lấy một
số kén nhỏ để tự ươm kén kéo tơ.
Xưa kia, họ thường guồng tơ về ban đêm. Trong những lúc phụ nữ
guồng tơ thì các ông chồng đọc sách, ngâm thơ:
Sáng trăng giải chiếu hai hàng,
Cho anh đọc sách cho nàng quay tơ.
Quay tơ phải giữ mối tơ,
Dù dăm bảy mối vẫn chờ mối anh.
Thật là một cảnh nên thơ. Chàng ngồi đọc sách, nghĩ tới ngày võng
anh đi trước, võng nàng đi sau, trong khi nàng guồng tơ đều tay, sợi
tơ theo đà tay cuốn lên chiếc guồng quay lạch cạch một nhịp đều đều.
Ngọn đèn le lói như soi tỏ sự cố gắng của đôi người. Chàng lo làm
sao cho kinh sử làu thông, một ngày kia danh chiếm bảng vàng, trước
là bõ công đèn sách, sau là báo đền công sinh dưỡng của mẹ cha, và
sau nữa là làm vinh dự cho người vợ cần cù, nuôi chồng ăn học, mải
đêm lo ngày với chiếc guồng tơ, với nong tằm chín, với bao nhiêu sự
vất vả nhọc nhằn. Nghĩ đến ngày vinh qui bái tổ, làng nước mừng, họ
hàng khen, chàng càng cao giọng đọc sách.
Còn nàng cố công lo làm ăn, guồng tơ cho đều tay, dệt những tấm
lụa nõn. Lụa sẽ may áo cho chồng, lụa sẽ đem bán, thêm tiền cho
chồng kinh sử. Có phút nào nhàn, nàng lại lo việc thêu thùa may vá,
như suốt từ thời con gái:
