Thưc hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
83
mãi chân trời, dòng sông Vị, giải sông Hồng lượn quanh giữa đám
ruộng màu mỡ, làm cho đất cát thêm phì nhiêu, lúa thêm xanh, và
phong cảnh thêm cẩm tú. Non Côi cao sừng sững hiên ngang như
muốn kiểm soát một cõi sơn hà. Xa xa mờ mờ phía chân trời tây, dẫy
núi Hoành Sơn giống như một bức bình phong muôn vẻ che đỡ cho
ruộng đồng bát ngát. Giữa cánh đồng mạ mơn mởn mầu tơ nõn, nước
trắng xóa, những làng mạc ẩn trong lũy tre, nổi bật lên những hàng
cây xanh tốt. Chiều chiều cùng với lúc chuông chùa thu không, vang
rền tự những ngôi chùa sau các lũy tre những làn khói lam từ từ bốc
lên cao và tỏa ra màu trắng đục, biến lẫn với mây trên không trung
đang nhẹ nhẹ bay thành từng giải theo gió vắt ngang trời.
Những lúc trời sâm sẩm tối, mặt trời đã xế, không gian mờ mờ tím,
bốn bề vắng vẻ phẳng lặng, phong cảnh đồng quê tỉnh Nam đượm
một vẻ buồn man mác. Phảng phất từ ruộng lúa bốc lên, một mùi
nhạt nhạt của mạ non, hoặc mùi thơm thoang thoảng của lúa đòng
đòng mới trổ, tùy theo với ngày tháng trong năm. Lững thững trên
bờ ruộng, bóng đen của vài nông phu vai cày, vai cuốc dắt trâu về
làng. Im lặng và tịch mịch. Lưng trời vài con vạc bắt đầu đi kiếm ăn
kêu mấy tiếng dài gọi đêm trường nghe buồn mênh mông.
Cũng như phong cảnh trầm lặng, người dân tỉnh Nam trầm lặng ít
nói. Họ mộc mạc và đơn sơ. Quanh năm áo nâu sồng màu của đồng
đất, họ chỉ quan tâm đến đồng đất. Đàn ông thì quần nâu, áo nâu,
còn đàn bà cũng vẫn màu nâu ấy, nhưng đáng lẽ họ trang điểm cho
màu nâu thêm tươi tắn bằng một đôi giải yếm lụa mỡ gà, chiếc thắt
lưng màu thiên thanh hay hoa lý, đào ngọt hay cánh sen như phụ nữ
các tỉnh Bắc Ninh, Sơn Tây thì ở đây, với chiếc thắt lưng tím họ đã làm
cho y phục màu nâu của họ càng tối sầm và tẻ ngắt.
Họ quanh năm lam lũ làm ăn, hướng tinh thần vào đồng ruộng.
Hương lúa thơm phức tỏa lên khi vụ chiêm tới dưới nắng oi ả của trời
tháng năm là tất cả mọi phần thưởng và mọi niềm an ủi của những
công lao khó nhọc của họ.
Thực vậy người dân tỉnh Nam, giống như hầu hết các dân quê khác
thuộc các vùng đồng chiêm xứ Bắc, rất chịu khó cực nhọc và mất rất
nhiều công lao cho đồng ruộng của mình.