Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
84
Ruộng chiêm hàng năm ra ngoài vụ tháng năm, nước ngập trắng
xóa bát ngát. Làng mạc biến thành những cù lao xanh biếc, và giữa
làn nước bạc, thỉnh thoảng một vài con đường làng đắp cao, nổi màu
tro nhạt, đi ngoằn ngoèo từ xã nọ tới thôn kia. Những cô lái đò đồng
chiêm với chiếc thuyền nan bềnh bồng chở khách từ nơi này đến chốn
khác. Đôi khi ngọn gió đồng thổi làm chiếc thuyền chập chờn quay
mũi, những con sóng đồng làm bật nước vào mạn thuyền tung bọt
trắng xóa. Cơn gió mạnh qua, mặt nước đồng lại lăn tăn gạn những
làn sóng nhỏ, và chiếc thuyền nan lại nhè nhẹ đè mặt nước theo đà
của con sào hoặc của chiếc bơi chèo.
Bên những con đường làng uốn khúc, những thửa ruộng ngập
nước, một vài người nông phu theo với tình trạng của cánh đồng đã
biến thành những ngư phủ đang dậm lưới, úp nơm để kiếm chút cá
vụn. Thỉnh thoảng một vài con cá nhỏ quẫy mình trắng như bạc óng
ánh dưới nắng trời hè. Vài phụ nữ, váy xắn cao, khăn bịt đầu thật chẽn
đang lom khom mò cấy bắt cua ở gần đây.
Cảnh nước lớn kéo dài cho tới tháng tám. Bấy giờ mùa mưa nâu
đã qua, mùa lụt đã khỏi, nước đồng ngấm dần xuống đất hoặc chảy
dần ra sông, người dân quê vùng Nam Định mới lo tính đến chuyện
cày cấy vụ chiêm.
Làm mùa chiêm rất vất vả nặng nhọc. Ruộng đồng phải cày bừa
vào lúc bắt đầu hanh, chân tay thường bị nẻ khô, cấy lúa vào giữa lúc
trời đông giá lạnh, khi gặt, lại gặt đúng vào lúc nắng hè oi ở và gay
gắt nhất. Đồng lúa chiêm lại lắm đỉa, nhất là vụ gặt, mùa mưa rào đã
bắt đầu, đồng ruộng đã chớm nước, loài đỉa càng sinh sản nhiều. Thật
là tốn công vậy! Nhưng đã gọi là con nhà nông, chỉ biết có hương
thơm của lúa, công việc dù mệt nhọc có sá gì. Chỉ cầu sao cho mưa
nắng phải thì đúng độ, lúa trổ bông đúng kỳ gặt hái là người nông
phu sung sưóng.
Ơn trời mưa nắng phải thì
Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu
Công lênh chẳng quản bao lâu
Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng
