Quan Thái sư là Văn Chủng tâu rằng:
''Tâu nhà vua, trước khi nghĩ đến đánh báo thù nước Ngô, xin nhà vua
hãy tính đến việc no lòng người dân Việt đã. Nước lấy dân làm gốc, dân
lấy ăn làm đầu. Dân Việt ta sau mấy năm loạn lạc đang cần được no
lòng.''
Quan Thái sư Văn Chủng nghĩ đến cái ăn của dân, nên nước Việt xưa kia
đã trở nên mạnh.
Khi là Tổng trấn Gia Định thành, Tả quân Lê Văn Duyệt cũng luôn luôn
nghĩ tới việc nuôi dân, Ngài thường nói:
''Muốn trừ trộm cướp không gì bằng nuôi dân... Muốn nuôi dân không gì
bằng cho dân ruộng đất để cày cấy.''
Và Ngài cũng đã thực hành lời nói ấy. Năm Minh Mạng nguyên niên,
Ngài đã xin với nhà vua cho lập đồn điền trước là để nuôi những kẻ lưu
vong, những quân gian phi ra đầu thú sau là để khai khẩn đất hoang của
nước nhà. Chính sách này của Ngài đã thành công. Những lưu dân đã
chiêu tập những đất đai đã được khai khẩn, rừng đã được phá thành
ruộng.
Trấn Gia Định nhờ chính sách này đã được mở mang và trở nên màu mỡ
phì nhiêu. Dân chúng được thịnh vượng phú cường, những phường trộm
cắp được dẹp yên, và bờ cõi, với các đồn điền mở rộng cũng lan về phía
Cao Miên.
Nhân dân rất cảm mến đức Tả quân và không ai là không biết ơn Ngài.
Sau này, về đời vua Tự Đức, khi cụ Nguyễn Công Trứ lập đồn điền tại
các miền Kim Sơn, Tiền Hải cũng là theo gương Tả quân Lê Văn Duyệt
đã thi hành ở phương Nam.
[1] Cung yết kính mời
