Ban đêm khách trẩy hội còn lễ bái cho tới khuya. Sau đó có người nằm
ngủ ngay trong đền, có người tìm đến những quán ở bên ngoài hoặc tìm
đến ngủ dưới những con thuyền đậu ở ven sông.
Quang cảnh tưng bừng náo nhiệt kéo dài cho tới hết tháng Tám âm lịch,
mặc dầu ngày hội chính là ngày 20 tháng Tám.
Đoạn sử oai hùng
Nói đến Hưng Đạo Vương người dân Việt không ai là không nhớ tới
đoạn sử oai hùng nước nhà về triều nhà Trần. Quân Trần đã ba phen phá
tan quân Mông Cổ.
Chúng ta hiểu rằng Mông Cổ thời đó là một dân tộc hung hãn ở phía Bắc
nước Tàu. Chúng đã đánh chiếm nước Tàu, xâm lấn hết vùng Trung Á,
Ba Tư kéo quân tới tận Đông Bắc Âu Châu. Ở Bắc Á, chúng đã chiếm
Tây Hạ, đánh nước Kim, tràn sang Tiều Tiên. Vó ngựa của chúng đi tới
đâu người chết tới đó, gà không dám gáy, cỏ không mọc nổi, vậy mà
chúng đã ba lần bị thua liểng xiểng khi tiến đánh nước Nam và ba lần
chúng kéo quân sang ta là ba lần chúng đại bại, hao binh tổn tướng đến
nỗi chủ tướng của chúng, trong chuyến chinh Nam lần thứ hai phải chui
vào ống đồng mới trốn nổi cung kiếm của ta.
Quân ta đã thắng nhờ tài điều binh khiển tướng của Hưng Đạo Vương.
Những cuộc chiến thắng này đã làm vẻ vang cho dân tộc ta, nhiều tác giả
ngoại quốc khi nhắc tới lịch sử kháng Bắc của ta cũng phải khâm phục
trước ý chí quật cường bất khuất của dân tộc Việt.
Ông A. Pazzi,[1] trong cuốn Người Việt Cao Quý đã viết: ''Đọc lịch sử
của họ, chúng ta không ngăn được mối xúc động và sự thán phục. Nếu
người ta nghĩ đến giặc Mông Cổ với cái đế quốc Thát Đát mênh mông
chừng nào, có lẽ người ta mới thấy được cái sức chiến đấu lạ lùng của
người Việt Nam. Người ta có thể nhận định một cách rõ ràng và dứt
khoát rằng chỉ mình dân tộc Việt Nam - duy nhất trên địa cầu này đã
đánh bại quân Mông Cổ xâm lăng. Đó là đoàn quân xâm lược vô cùng
