Trong ngày hội có tế lễ, và cũng có những trò vui xuân như hát đúm,
đánh cờ người.
Đặc biệt ở hội này là có đám rước từ đền Và lên đền Ngài ở gần đỉnh núi
Tản Viên. Các làng quanh vùng đều cắt cử người tới tham dự. Các thanh
niên cắt lượt nhau khiêng kiệu trong đám nước.
Đường lên dốc núi cheo leo, đi không cũng đã vất vả, vậy mà đám rước
đi có vẻ nhẹ nhàng, từ các cụ già đến các trai tráng vác cờ quạt tàn tán,
nhất là những người khiêng kiệu.
Dân chúng đi theo đám rước cũng không ít. Quanh năm đền Ngài ở trên
núi vắng vẻ, ít người dám đi tới, phần vì đi khó khăn, phần sợ gặp các
thú dữ, nhất là chúa sơn lâm.
Đám rước lên đến đền Núi, dân các xã cùng nhau tế một buổi. Tế xong,
dân chúng vào lễ bái và độ gần chiều, kiệu Ngài lại được rước trở về đền
Và.
Hội đền Và tổ chức cốt để các dân làng xã lân cận tới lễ, các trò vui tuy
có nhưng việc chính là lễ bái. Nhiều người có người nhà bệnh hoạn tới lễ
xin bùa dấu. Theo lời truyền lại có nhiều người mắc những chứng bệnh
nan y đã được phép của Ngài chữa khỏi.
Hội làng Cung Thuận
Làng Cung Thuận cũng thờ Tản Viên sơn thần; hàng năm làng mở hội từ
mồng hai tới mồng mười tháng Hai âm lịch. Hội này chính ra có tính
cách phong tục nhiều hơn là tôn giáo, vì tuy là một hội phong tục, nhưng
phong tục này nhằm vào sự thờ phụng Tản Viên sơn thần.
Làng Cung Thuận tục gọi là làng Me thuộc huyện Tùng Thiện tỉnh Sơn
Tây (Hà Tây) ở cách tỉnh lỵ độ hơn 5 cây số. Hội làng có nhiều trò vui
nhưng đặc biệt hơn hết có tục đánh cá vào sáng ngày mồng 4 tháng Hai.
Đánh cá
