hí hửng đón mời cụ ngồi, cụ không ngồi và nói:
- Tôi cảm ơn ông Quận đã ban cho trâu, nhưng trâu này là trâu của người
ta, tôi đâu nỡ lấy của họ. Nếu ông Quận trưởng thật có lòng tốt với tôi,
tôi chỉ xin ông một điều.
- Dạ, thưa cụ muốn chi cũng được.
- Tôi phiền ông Quận Trưởng cho trả lại tất cả số trâu bò mà ngày hôm
qua lính họ đã bắt ở làng Sơn Tang, vì mất trâu bò cày thì dân chết đói
mất.
Viên Quận trưởng đỏ mặt vì ngượng, nhưng sau cùng ông đành chấp
nhận yêu sách trên. Sáng ngày hôm sau chính bà cụ đã cùng lính sang
làng Sơn Tang trao trả trâu bò cho dân làng. Dân làng Sơn Tang đã mừng
chảy ra nước mắt khi được nhận lại những con vật đã mất. Họ xúm lại
chung quanh cụ cảm ơn rối rít. Cụ rơm rớm nước mắt nói:
- Tôi rất đau lòng xót ruột khi thấy bà con khổ sở.
[1] Ông Nguyễn Duy Phương không nhắc tới ông Nguyễn Văn Nho cũng
là em ông Học và cũng chết dưới bàn tay người Pháp.
[2] Hồi đó người ta dùng hai chữ Thân binh để chỉ loại lính này. T.A
[3] Có lẽ ông Phương muốn nói người em thứ nhất của ông Nguyễn Thái
Học là Nguyễn Văn Nho. T.A
Những hội hè khác
Từ trên chúng tôi đã trình bày một số các hội hè với các cổ tục mà chúng
tôi được biết, hoặc qua mắt thấy tai nghe hoặc qua những tài liệu chính
xác chúng tôi được đọc. Những hội đã được trình bày chỉ là một số rất
nhỏ, so với số hội hè còn lại mà chúng tôi cũng rất muốn trình bày cùng
bạn đọc, trong mỗi hội ít nhất cũng tiềm tàng một dấu vết cũ kỹ nào của
