cùng hỗ trợ nhau trong cuộc bắt chạch và trong lúc bắt chạch không phải
chỉ có việc khoắng tay vào trong chum mà bắt chạch, đôi nam nữ này
phải tuân theo lệ làng thực hiện đúng hèm của thần linh. Đôi trai gái phải
vừa ôm nhau vừa bắt chạch, gái tay phải ôm ngang lưng trai còn tay trái
khoắng vào trong chum nước; trai tay phải khoắng trong chum nước còn
tay trái ôm qua người con gái, đưa bàn tay nắm lấy nhũ hoa của gái. Hai
người vừa ôm nhau vừa bóp nhũ hoa của nhau vừa bắt chạch bắt cho đến
được con chạch thì thôi.
Số cặp nam nữ dự thi bắt chạch nhiều ít tùy theo số chum đặt trước cửa
đình.
Ban giám khảo gồm các bô lão và quan viên trong xã ngồi trên thềm
đình để ngắm những cặp trai gái bắt chạch, và bắt bẻ họ nếu họ vì mải
bắt con chạch bỏ lơi tay ôm nhau. Những cặp trai gái nào bắt được con
chạch trước tiên là được giải. Trò vui rất thú vị và những cặp trai gái dự
thi một cách rất thản nhiên trước mọi người. Có năm rất đông người dự
thi, phần lớn là những lính khố đỏ, đóng tại đồn Việt Trì sang xem hội,
rủ được những cô thợ cấy lên cùng bắt chạch. Có một năm có một cặp
hai ông bà già cũng dự thi.
Cuộc thi hấp dẫn này, người dự thi tự lấy làm thích, cả những khán giả
cũng lấy làm thú, và người ta bu quanh những chiếc chum để xem bắt
chạch với những tiếng cười khúc khích và những tiếng thúc giục đôi trai
gái ôm nhau cho chắc, bóp nhũ hoa cho mạnh.
Các bô lão giám khảo cũng rất khoái! Có lẽ các cụ nghĩ tới cái thuở
đương thì các cụ cũng đã từng là những thí sinh trong cuộc thi bắt chạch,
và bàn tay các cụ có lẽ cũng đã bóp rất mạnh rất nhiều nhũ hoa của các
cô đồng lứa tuổi.
Bắt chạch với nhau, dù được giải hay không, những đôi trai gái đã gần
gũi nhau, và người đàn ông đã được phép ngang nhiên làm cái việc mà
bình thường họ không dám làm một cách công nhiên, và cũng chẳng có
