Làng xóm Việt Nam
116
trại
Trại là một khu đất ở đồng hoặc ở núi có người ở với vườn
ruộng, chung quanh có cây cối để phòng giữ.
Trại thường do một người đứng ra lập nên, đưa những người
nhà hoặc họ hàng tới ở. người này là trại chủ.
Trại ở xa làng, không thuộc vào xóm nào hoặc thôn nào trong
làng, nhưng vẫn lệ thuộc vào làng, chịu sự chi phối của làng. Vì
ở xa làng, nên trại được phòng giữ bởi dân trong trại, và chung
quanh có trồng lũy tre để phòng những sự bất trắc.
Trong trại có nhà cửa của trại chủ và của các gia nhân. Trại
tuy là một khu đất nhưng trong trại không có ruộng mà chỉ có
vườn. Trại chủ cũng như những người ở trại khai thác trại về
trồng trọt hoặc về chăn nuôi.
Dưới đời nhà Lê, danh từ trại lẫn lộn với danh từ trang nhưng
ngày nay trại thường là một chỗ lập nghiệp nhỏ của chủ trại.
chủ trại chịu trách nhiệm với làng về mọi việc trong trại như
một trưởng tộc. những người ở trong trại phải phục tòng chủ trại
như người ở trong gia đình phục tòng người gia trưởng.
Ở những trại có đông người ở, người chủ trại cho dựng một
ngôi nhà, mời tăng ni tới trù trì, để dân trại có nơi thờ phật.
Trại tuy không thuộc hẳn vào thôn xóm nào trong làng, nhưng
nhiều khi để tiện việc thu thuế khóa, tiện việc cắt phu phen tạp
dịch, Hội đồng làng vẫn xếp trại vào một thôn bao gồm địa hạt
trại.
Dân trong trại không dự vào các việc tế tự hàng thôn hoặc
xóm, cũng như những công việc chung khác của thôn xóm,
nhưng lại có chân trong một giáp của làng và tham dự vào việc
tế tự của làng cũng như vào việc làng, nếu hội đủ điều kiện ấn
định bởi lệ làng. (Ở Ý Yên một huyện của Hà nam ninh, nay
vẫn còn trại, nhưng tổ chức có khác xưa).
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
