102
Tìm hiểu phong tục Việt Nam qua Nếp cũ gia đình và Lễ - Tết – Hội hè
Tác giả: Toan Ánh – Nhà xuất bản Trẻ
Đây là chưa nói đến trên tường, ngoài cổng còn có dán những tranh Tết,
tranh đàn gà mẹ con, tranh lý ngư vọng nguyệt, tranh hứng dừa, tranh thầy
đồ Cóc, đám cưới chuột, tranh tiến tài tiến lộc, tranh gà gáy sáng v.v...
o
Gửi Tết
Hàng năm gần ngày Tết đến, nghĩ tới tổ tiên, con cháu, những người đã
ở riêng hoặc thuộc các ngành thứ, đều phải gửi Tết tới nhà trưởng, tức là
người có trách nhiệm giữ giỗ Tết các bậc đã qua đời. Gửi Tết tức là đem đồ
lễ đến nhà gia trưởng để người gia trưởng cúng tổ tiên trong dịp Tết.
Thường đồ lễ bao giờ cũng có vàng hương. Tùy theo tình liên lạc gia đình,
có những thứ vàng riêng dùng trong việc gửi Tết.
Những ngành trực thống phải gửi vàng hoa, còn những ngành khác dùng
vàng hồ hoặc vàng lá. Vàng hoa làm bằng toàn giấy màu vàng, làm kỹ lưỡng
có mặt kính, có trang kim óng ánh, tượng trưng cho vàng thoi, do đó mỗi
nghìn vàng là một nghìn thoi nhỏ. Vàng hồ là một thứ vàng gồm một phần
ba những thoi vàng ở lớp trên làm bằng giấy bổi vàng và hai phần ba lớp
dưới là những thoi bạc làm bằng giấy bổi trắng có mặt kính nhưng ít hơn,
hoặc có khi không có.
Những ngành trực thống, ngoài vàng hương, còn phải gửi Tết thêm bánh
mứt, gạo nếp, gà. Người gia trưởng sẽ dùng những đồ lễ gửi Tết của các
ngành thứ cúng tổ tiên trong mấy ngày Tết. Lẽ tất nhiên bao giờ người gia
trưởng cũng phải chi tiêu thêm, nhưng những đồ lễ gửi Tết bao giờ cũng
đem cúng hết trong dịp Tết.
Con cháu gửi Tết để tỏ lòng nhớ ơn và kính mến tổ tiên. Tục này cũng thắt
chặt thêm mối dây liên lạc giữa những người trong quyến thuộc xa gần.
“Cây có gốc mới nở nhành sinh ngọn,
Nước có nguồn mới bể rộng sông sâu Người ta nguồn gốc từ đâu?
Có tổ tiên trước rồi sau có mình”
o
Biếu Tết
Cùng với việc gửi Tết nhà trưởng, người ta cũng nghĩ đến việc biếu Tết. Đây
là dịp để người ta trả ơn những người đã có công với mình:
