172
Tìm hiểu phong tục Việt Nam qua Nếp cũ gia đình và Lễ - Tết – Hội hè
Tác giả: Toan Ánh – Nhà xuất bản Trẻ
Loài thỏ yếu đuối, không khí giới tự vệ, không dám thò ra ngoài kiếm ăn.
Chúng đành nằm một chỗ kín đáo cùng nhau nhịn đói. Đã đói lại rét, chúng
rủ nhau tới một đống lửa, không biết có ai đốt sẵn, nằm quanh đống lửa
nhìn nhau, con nào mắt cũng ươn ướt hoen lệ.
Trước tình trạng não nề ấy, một con thỏ vì thương đồng loại, nhảy mình
vào đống lửa tự thui để những con khác có cái ăn cho đỡ đói.
Vừa lúc ấy, đức Phật đi qua. Ngài thầm khen nghĩa khí của con vật. Ngài
nhặt nắm xương tàn của nó, hóa phép cho nó thành hình khác toàn bằng
ngọc thơm tho và trong sáng, đưa nó lên cung Quảng Hàn, xin cho nó một
viên thuốc trường sinh và nói với Thái Âm thần nữ cho nó được lưu lại ở đây.
o
Cây đan quế
Ngoài các linh vật ở cung Quảng Hàn còn có bóng một cây mà ở trần giới ta
nhìn lên thấy hình đen trên mặt trăng. Đó là cây Đan quế tức là cây quế đỏ.
Truyền thuyết, theo sách Trung Hoa cũ, cây này cao một trăm linh năm thước,
gốc lớn vô cùng, đường kính ước vài ba trượng. Cây sống hàng ngàn vạn
năm. Gỗ và vỏ rắn như thép. Gốc cây có nhiều vết băm bổ vì quanh năm lúc
nào cũng có người cầm búa bổ vào gốc cây. ở mặt đất nhìn lên ta thấy bóng
đen của người đó ở gốc cây.
Người đó, ta gọi là thằng Cuội, nhưng theo người Tàu thì hắn là Ngô Cương.
Xưa kia Ngô Cương đã tu tiên đắc đạo, nhưng sau vì làm nhiều điều càn bậy
trong chốn tiên cung, bị đức Ngọc Hoàng nổi giận đày xuống cung trăng,
giao cho việc chặt và bóc vỏ cây Đan quế. Cây Đan quế cứng như thép, đâu
có như cây quế thường, Ngô Cương chặt làm sao nổi và bóc làm sao cho
được vỏ. Bởi vậy cho tới ngày nay, Ngô Cương vẫn cố chặt cây này và bóc vỏ
để người trần chúng ta, mỗi đêm trông lên lại thấy bóng chàng “lúi húi” ở
gốc cây.
o
Truyện thằng Cuội
Đã nói đến Ngô Cương của người Tàu, lẽ đâu ta lại quên mất Thằng Cuội của
chúng ta. Ca dao có câu:
“Thằng Cuội ngồi gốc cây đa
Bỏ trâu ăn lúa, gọi cha ời ời!
